مقایسه کارایی گیاهان مختلف در حذف هیدروکربن های نفتی کل از خاک های مناطق نفت خیز

آلودگی خاک با هیدروکربن های نفتی یک مشکل زیست محیطی مهم است. روش های فیزیکی و شیمیایی متعددی برای مقابله با آلودگی های نفتی در خاک وجود دارد. گیاه پالایی یک فناوری نسبتا نوین پالایش خاک های آلوده است که در آن از گیاهان مقاوم و مناسب جهت حذف یا کاهش غلظت آلاینده ها از محیط زیست استفاده می شود. در این پژوهش، خاک آلوده به هیدروکربن های نفتی از اطراف چاه های استخراج نفت غرب استان کرمانشاه برداشت شد. محل نمونه-برداری خاک غیر آلوده کم ترین فاصله را با محل نمونه برداری خاک آلوده داشت. پس از تعیین مقدار کل هیدروکربن های نفتی در خاک های آلوده، خاک های آلوده با خاک غیر آلوده در ۴ نسبت وزنی مختلف (صفر، ۱۰، ۲۵ و ۳۵ درصد آلودگی) با یکدیگر مخلوط شدند. سپس بذر ۶ گیاه مختلف (جو، چمن، یونجه، شاهدانه، گاودانه و کاملینا) در ۳ تکرار در گلدان ها کشت شدند. پس از اتمام دوره کشت، گیاهان برداشت و برخی ویژگی های فیزیولوژیک گیاهان و همچنین درصد کاهش هیدروکربن های نفتی در خاک اندازه گیری شدند. به طورکلی رشد اکثر گیاهان روند کاهشی متناسب با افزایش میزان آلودگی خاک از خود نشان داد، اما این کاهش رشد در گیاهان مختلف، متفاوت بود. گیاه کاملینا اگرچه قادر به جوانه زنی در خاک های آلوده به هیدروکربن های نفتی بود اما وجود این آلاینده ها در خاک مانع از رشد و عملکرد مناسب گیاه شد، بنابراین استفاده از آن در مطالعات بعدی گیاه پالایی خاک های آلوده به نفت، توصیه نمی شود. طبق نتایج مقایسه میانگین-ها، درصد هیدروکربن های نفتی در تیمارهای کشت شده، تفاوت آماری معنی داری با تیمار بدون کشت نداشت و از آنجایی که کل خاک های مورد بررسی استریل نشده و دارای باکتری های بومی بودند پس احتمالا تجزیه و حذف هیدروکربن ها توسط باکتری های بومی موجود در خاک صورت گرفته است. از این رو احتمال می رود که تقویت باکتری های بومی در این گونه خاک ها باعث افزایش تجزیه و تخریب هیدروکربن های نفتی شود.

کلیدواژه ها:

آلاینده ، چمن ، زیست پالایی ، گیاه پالایی ، نفت ، یونجه