بررسی اگرواکولوژیک روند تاریخی تغییرات تولید و سطح زیر کشت گندم و تغییرات جمعیتی در ایران در دوره ۱۳۹۹-۱۳۴۰
محل انتشار: فصلنامه علوم محیطی، دوره: 20، شماره: 4
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 154
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_SCJS-20-4_011
تاریخ نمایه سازی: 29 فروردین 1402
چکیده مقاله:
سابقه و هدف: گندم یکی از مهم ترین محصولات مورد استفاده در کشور است و اساس امنیت غذایی ایرانیان را تشکیل می دهد. کشت گندم در ایران قدمتی طولانی و بیش از ۸۰۰۰ سال دارد. از سوی دیگر، با رشد جمعیت کشورها، موضوع امنیت غذایی هر روز اهمیت بیشتری پیدا کرده تا جایی که به یکی از مهم ترین مسائل کشور تبدیل شده و تلاش می شود تا در تولید این محصول استراتژیک به خودکفایی دست یافت. همچنین سطح زیر کشت همواره یکی از عوامل اصلی محدودکننده تولید در دنیا بوده است و امروزه در تمامی کشورها مسئولان و محققین در تلاش هستند تا بدون تکیه بر افزایش سطح زیر کشت به تولید بیشتر دست بیابند. تاریخ کشاورزی صنعتی و پیامدهای کشاورزی سبز در قالب کشاورزی رایج نشان می دهد که راه تامین محصولات زراعی از این طریق نیست، به ناچار اهمیت مطالعه تاریخ کشاورزی کشور هر روز اهمیت بیشتری می یابد تا با تحلیل رویدادها دلیل موفقیت یا شکست برنامه ها را در طول زمان مورد بررسی قرار گرفته، از اشتباهات آن اجتناب کرده و نقاط قوت آن را مکرر شود.مواد و روش ها: از این رو مطالعه ای در قالب سری های زمانی و بررسی روندهای کمی جهت تحلیل و بررسی تغییرات سطح زیر کشت، تولید گندم و تغییرات جمعیتی در یک دوره ۶۰ ساله صورت گرفته است. به منظور انجام این کار، از نرم افزار Minitab® ۱۷.۱.۰ استفاده شده است.نتایج و بحث: نتایج تحقیق نشان دهنده رشد خطی جمعیت از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۹۹ (۱۹۶۱ تا ۲۰۲۰) است. در همین مدت، کل تولید گندم کشور از ۵/۳ میلیون تن در هکتار به ۷/۱۱ میلیون تن در هکتار افزایش یافته است که رشد ۲۳۴ درصدی را در این بخش نشان می دهد. سطح زیر کشت گندم در این سال ها نسبت به میزان تولید و رشد جمعیت تغییرات کمتری داشته و از ۵/۴ میلیون هکتار در سال ۱۳۴۰ (۱۹۶۱) به ۴/۶ میلیون هکتار در سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۰) رسیده است.نتیجه گیری: به نظر می رسد وقایع سال های ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ در ساختار اجتماعی و صنعتی شدن کشور، تحولات بین دو انقلاب سال های ۱۳۵۰ تا ۱۳۶۰، وقوع جنگ تحمیلی در سال های ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۰ همگی از اهمیت ویژه ای در تغییر کشاورزی ایران برخوردار باشند. این پدیده متابولیسم اجتماعی نامیده می شود که منعکس کننده تاثیراتی است که محیط طبیعی (اکوسیستم زراعی) از محیط اجتماعی خود دریافت کرده و در مقابل تاثیراتی که تغییر در ساختار و عملکرد اکوسیستم های کشاورزی بر دسترسی به غذا در جامعه بر جای می گذارد، را در معرض نمایش قرار می دهد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
شهلا لجم اورک رمه چری
گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
عبدالمجید مهدوی دامغانی
گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
هومان لیاقتی
گروه اقتصاد، آموزش و سیاست محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :