نقد آراء مفسران درباره مفردات معوذتین برپایه بازشناسی ساختار دو سوره

برپایه روایاتی، پیامبر اکرم (ص) زوجسوره ناس و فلق را معوذتین نامیدهاند. این امر حکایت از مضامین مشترک و همافزایی این دو سوره دارد. در این مطالعه با کوشش برای شناخت محور موضوعی سوره و با رویکرد سوره شناسانه به نقد معنای مشهور برخی مفردات این دو سوره پرداخته می شود. شر از کلمات مشترک این دو سوره است که معمولا در مقابل خیر پنداشته، و به بدی معنا شده است؛ درحالی که با توجه به مولفه معنایی اصلی این ریشه گسترشیافتن و پخش‎شدن منظور از شر آثار وجودی هر مخلوقی است. معنای فلق هم، برخلاف قول مشهور، سپیدهدم نیست؛ بل که سپیده دم یکی از مصادیق آن است. با توجه به دیگر واژگان بهکاررفته از ریشه فلق در قرآن، فلق شامل هر گونه شکافتن و شکفتنی میشود که از آن پدیدهای رخ مینماید. ازآنجاکه همه مخلوقات عالم با نوعی شکافتن خلق میشوند، فلق همه هستی را دربر میگیرد. در این مطالعه برپایه همین رویکرد سوره شناسانه درباره معنای مشهور الفاظ خناس، غاسق، وقب و نفاثات نیز تاملاتی خواهیم داشت و نقدهایی مطرح خواهیم نمود.

کلیدواژه ها:

سوره ناس ، سوره فلق ، نقد تفسیر ، شر ، چشم زخم