تاثیر کمپوست ضایعات پسته و قارچ میکوریز بر رشد رویشی و وضعیت تغذیه ای دانهال های پسته در یک خاک شور-سدیمی

کودهای آلی و قارچ های هم زیست به علت نقش ویژه آن ها به عنوان حلقه ارتباطی خاک و گیاه در حیطه کشاورزی اهمیت بسیار دارند. در حال حاضر بخش های وسیعی از باغات پسته کشور، با بحران شوری آب و خاک مواجه هستند. در این پژوهش تاثیر کمپوست ضایعات فرآوری شده پسته در سه سطح (صفر، ۱۰ و ۱۵ کیلوگرم به ازای هر نهال) و قارچ میکوریز در سه سطح (صفر، ۱۰۰ و ۲۰۰ گرم خاک حاوی اسپور قارچ به ازای هر نهال) متعلق به چهارگونه (Funneliformis mosseae،وRhizophahus intraradices،وGlomus iranicus و irregularis Rhizophahus) بر رشد رویشی و غلظت عناصر غذایی برگ دانهال های دو رقم پسته اکبری و بادامی زرند با سه تکرار (هر تکرار شامل چهار دانهال) بررسی شد. این پژوهش به صورت آزمایش کرت های خردشده-فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی به مدت دو سال (۱۳۹۶ و ۱۳۹۸) در شرایط شور و سدیمی بودن آب و خاک اجرا شد. نتایج نشان داد که کاربرد ۱۵ کیلوگرم کمپوست ضایعات پسته غلظت عناصر نیتروژن، آهن، روی و منگنز موجود در برگ را به ترتیب ۴، ۹/۷، ۸ و ۱۲/۱ درصد در مقایسه با شاهد افزایش داد. همچنین با کاربرد ۱۵ کیلوگرم کمپوست ضایعات پسته ارتفاع، عرض و سطح برگ دانهال نیز به ترتیب ۹/۶، ۱۱/۸ و ۲/۸ درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. بیش ترین غلظت آهن برگ (۷۰۲/۲ میلی گرم بر کیلوگرم) در تیمار ۲۰۰ گرم قارچ، و در تیمار ۱۰۰ گرم میکوریز غلظت منگنز، سطح برگ و ارتفاع به ترتیب با مقادیر ۶۴/۸ میلی گرم در کیلوگرم، ۴۱۵/۳ سانتی مترمربع و ۴۴/۹ سانتی متر بیش ترین بود. درصد کلونیزاسیون ریشه در ارقام اکبری و بادامی زرند به ترتیب ۳۵/۱ و ۲۷/۲ بود. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد ۱۵ کیلوگرم کمپوست ضایعات پسته به همراه ۱۰۰ گرم قارچ میکوریز در شرایط شوری زیاد آب و خاک می تواند موجب رشد رویشی مناسب در دانهال های پسته شود.

کلیدواژه ها:

Salinity and alkalinity stress ، Phosphorous ، Iron ، Seedling height ، Root colonization. ، تنش شوری و قلیائیت ، فسفر ، آهن ، ارتفاع دانهال ، کلونیزاسیون ریشه.