بررسی روند تغییرات وضعیت مراتع استپی استان اصفهان در یک دوره هشت ساله

وضعیت، یکی از شاخصهایی است که در ارزیابی مدیریت مراتع مورد استفاده قرار می گیرد. روشهای متعددی برای ارزیابی این شاخص در اختیار می­باشد. روش به کار گرفته شده در تحقیق حاضر روش چهار عاملی بوده که برای انجام این بررسی رویشگاههایی در مناطق استپی استان اصفهان انتخاب شد. در هر یک از رویشگاههای انتخابی یک منطقه معرف انتخاب شد و در مجموع ۸ سایت در مناطق معرف تاسیس گردید، برای هر یک از این سایتها در هر سال عاملهای پوشش سطح خاک، درصد تاج پوشش، ترکیب گیاهی، بنیه و شادابی گیاهان به مدت ۸ سال اندازه­گیری و برآورد شدند. نتایج نشان داد که تفاوت بین سایتهای مورد مطالعه از لحاظ عاملهای مورد بررسی یعنی خاک، تاج پوشش گیاهی، ترکیب، بنیه و شادابی و بارندگی در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بوده است. همچنین همبستگی بین بارش سالانه و امتیاز وضعیت معنی­دار بوده است، به­طوری­که این همبستگی در مورد تفاوت وضعیت سالهای مختلف در یک سایت متفاوت بوده، به­نحوی که در دو عامل بنیه و شادابی و درصد پوشش معنی­دار و در دو عامل خاک و ترکیب گیاهی معنی­دار نبوده است. همچنین بین امتیاز تمامی عوامل تشکیل­دهنده وضعیت و امتیاز وضعیت همبستگی مثبت وجود داشته است. نتایج تجزیه و تحلیل خوشه­ای نشان داد که سایت­های علویجه، شمال شهرضا و چرمشهر در یک گروه، سایت­های موته، شورآباد، گلپایگان در یک گروه و دو سایت کمشچه و جنوب شهرضا در یک گروه قرار گرفته­اند. دو سایت کمشچه و جنوب شهرضا هم از نظر پوشش، تولید، خاک و هم از نظر وضعیت بدترین شرایط را در میان سایت­های مورد مطالعه داشتند که در یک گروه قرار گرفته­اند. سه سایت علویجه، شمال شهرضا و چرمشهر شرایط ضعیفی دارند، ولی شرایط آنها بهتر از دو سایت قبلی است و نهایتا بقیه سایت­ها هستند که با توجه به بارش، تولید و پوشش و خاک بهتر، وضعیتی بهتر از سایر سایت­ها دارند. بطور کلی مراتع استپی استان اصفهان در طبقه ضعیف تا خیلی ضعیف قرار داشتند و گرایش وضعیت این مراتع در طی دوره هشت­ساله ثابت بود.

کلیدواژه ها:

وضعیت مرتع ، بارش ، خاک ، پوشش گیاهی ، ترکیب گیاهی ، بنیه و شادابی ، گرایش مرتع