ارزیابی عملکرد و کیفیت علوفه هفت رقم شبدر سفید (Trifolium repense L.) در مراتع البرز شمالی

با هدف افزایش عملکرد و بررسی کیفیت علوفه، ۷ رقم شبدر سفید در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران به مدت سه سال (۴-۱۳۸۲) مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق دوام سطح پوشش و عملکرد علوفه خشک ارقام بررسی شدند. صفات کیفی نمونه­ها شامل درصد ماده­ی خشک قابل هضم، درصد کربوهیدرات­های محلول در آب، درصد پروتئین خام، درصد دیواره سلولی (‍NDF)، درصد دیواره سلولی بدون همی سلولز (‍ADF) و درصد خاکستر با استفاده از تکنولوژی طیف­سنج مادون قرمز نزدیک NIR اندازه­گیری گردید و براساس حاصل­ضرب عملکرد علوفه با درصد صفات کیفی، عملکرد پروتئین خام، ماده­ی خشک قابل هضم و عملکرد کربوهیدرات­ها محاسبه شد. در سال اول (سال استقرار) هیچ­گونه برداشتی صورت نگرفت. در سال­های دوم و سوم پس از تجزیه واریانس، مقایسه میانگین­ها به روش دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که رقم Chiftan در طول سال­های مورد مطالعه دارای بیشترین دوام سطح پوشش گیاهی بود و ارقام Tahora، Aran، Avoca و Tara به­ترتیب در مراتب بعدی قرار گرفتند. ارقام Aran، Grasslands، Tara و Chiftan بیشترین عملکرد پروتئین خام، ماده­ی خشک قابل هضم و عملکرد کربوهیدرات­ها را داشتند و باهم در یک گروه جای­گرفتند. مقایسه میانگین عملکرد علوفه­ی خشک نشان داد، که ارقام Aran، Grasslands و Tara به­ترتیب با ۲۳۲۴، ۲۰۰۵ و ۱۹۰۹ کیلوگرم ماده خشک در هکتار بیشتر از سایرین علوفه تولید نمودند و باهم در یک گروه قرار گرفتند. با ملاحظه همزمان دوام سطح پوشش و عملکرد علوفه، پروتئین خام، ماده­ی خشک قابل هضم و کربوهیدرات های محلول درآب، ارقام Aran و Tara به­عنوان ارقام برتر تحقیق برای علوفه­کاری در مراتع ییلاقی استان مازندران شناخته شدند.

کلیدواژه ها:

شبدر سفید (Trifolium repens L.) ، عملکرد علوفه ، صفات کیفیت علوفه