بررسی ارتباط پوشش گیاهی با عوامل خاکی با استفاده از آنالیز چند متغیره (مطالعه موردی: مراتع قشلاقی حوزه چمران استان خوزستان)

پوشش گیاهی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستم ها است و شناخت دقیق عواملی که باعث استقرار و پراکنش آن می شوند، برای مدیرت پایدار منابع طبیعی ضروری است. با توجه به اهمیت زیاد خاک در تنوع و پراکنش پوشش گیاهی، مطالعه کنونی با هدف شناخت جوامع گیاهی و بررسی روابط بین پوشش گیاهی با خصوصیات خاک در حوزه آبخیز چمران بهبهان در استان خوزستان انجام گرفت. برای نمونه برداری، ابتدا منطقه بر اساس پیمایش های صحرایی به شش واحد همگن تقسیم و در هر واحد تعداد ده پلات یک متر مربعی مستقر شد. در هر پلات درصد پوشش تاجی، درصد سنگ و سنگریزه، درصد خاک لخت و تعداد گونه ها یادداشت و نمونه های گیاه و خاک برداشت شد. نمونه های گیاهی بر اساس منابع معتبر شناسایی و آزمایش های رایج فیزیکی و شیمیایی روی نمونه های خاک انجام شد. از آنالیز تطبیقی قوس گیری شده و آنالیز تطبیقی متعارفی جهت بررسی پوشش گیاهی و تاثیر عوامل خاکی بر پوشش گیاهی استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، شش زیر اجتماع گیاهی در منطقه شناسایی گردید که منطبق با شش واحد همگن تفکیک شده بودند. نتایج حاصل از بررسی گونه های گیاهی نشان داد که ۴۹ جنس گیاهی و ۲۰ تیره در منطقه وجود داشت که تیره  Asteraceae با ۹ جنس تیره غالب و تروفیت با ۶۳ گونه (۴۹%)، فرم رویشی غالب بود. همچنین نتایج حاصل از آنالیز چند متغیره حاکی از وجود ارتباط معنی دار بین عوامل خاک و جوامع گیاهی بود و نتایج آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد به جز رس، پتاسیم و pH، سایر خواص خاک اختلاف معنی داری را بین زیر اجتماعات گیاهی نشان دادند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که خواص خاک می توانند شاخص مناسبی در تفکیک جوامع گیاهی و پراکنش آن ها باشند و همچنین پوشش گیاهی می تواند به عنوان معیاری مناسب برای تفکیک واحدهای همگن خاک در نظر گرفته شود.

کلیدواژه ها:

پراکنش پوشش گیاهی ، جوامع گیاهی ، خصوصیات خاک ، آنالیز چندمتغیره