ارزیابی خطر و برنامه بیلان صفر بیابان زایی در افق ۲۰۳۰ در دشت گرگان

رویکرد مدیریتی بیلان صفر تخریب اراضی (ZNLD) به عنوان یک رویکرد نوین برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ با هدف صفرسازی تخریب اراضی در افق ۲۰۳۰ مطرح شد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند بیابان زایی با استفاده از مدل ESAs، اجرای رویکرد ZNLD و ارائه یک برنامه مدیریتی است. در این پژوهش پس از تهیه نقشه کاربری اراضی مربوط به سال های ۲۰۰۰، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۸ و پیش بینی آن در سال ۲۰۳۰ با استفاده از زنجیره مارکوف و شبیه سازی پارامتر دما و بارش با استفاده از مدل ریزمقیاس نمایی SDSM تحت سناریوی RCP۴.۵، نقشه خطر در افق زمانی ۲۰۳۰ شبیه سازی شد. در گام بعدی، برای دستیابی به ZNLD در افق ۲۰۳۰، برنامه مدیریتی برای به صفر رساندن بیابان زایی و تهیه نقشه ZNLD پیشنهاد گردید. نتایج مورد مطالعه نشان داد شدت بیابان زایی در افق زمانی ۲۰۳۰ رو به افزایش است. بیشترین افزایش خطر مربوط به کلاس F۳ به میزان ۷/۲ درصد و بیشترین کاهش مربوط به کلاس P به میزان ۷/۴ درصد می باشد. کلاس های خطر I و II به ترتیب به میزان ۳ و ۲/۳ درصد در افق زمانی ۲۰۳۰ کاهش خواهد یافت. این در حالی است که کلاس های خطر III و IV روند افزایشی خواهند داشت. برای دستیابی به سطح ZNLD به ترتیب با احیاء مساحتی برابر ۳/۲ و ۶/۱۲ درصد از وسعت اراضی با کلاس خطر F۱ و P و با حفظ شرایط موجود (۲/۰ درصد از مناطق N) در مجموع مساحتی برابر ۱/۱۵ درصد به مناطق غیربیابانی افزوده خواهد شد و سطح ZNLD در افق ۲۰۳۰ به ۴/۲۳ درصد خواهد رسید.

کلیدواژه ها:

RCP ، تغییرات کاربری اراضی ، تغییر اقلیم ، دشت گرگان ، ریسک