ارزیابی و تحلیل مولفه های موثر بر کیفیت محیطی محلات شهری نوبنیاد (نمونه موردی: محله های منظریه و برم پهنه شهرکرد)

توسعه بی رویه شهرها در سال های اخیر موجب عدم توجه به کیفیت محیط انسانی و طراحی برای جوامع انسانی شده که پیامد آن، رشد پراکنده شهری و شکل گیری محلات جدید در بسیاری از شهرهای جهان سوم است. پژوهش حاضر دارای ماهیتی توسعه ای-کاربردی و روش توصیفی-تحلیلی است و با هدف ارزیابی مولفه های موثر بر کیفیت محیطی محلات نوبنیاد منظریه و برم پهنه شهر شهرکرد انجام شده است. در این پژوهش داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی در سطح خانوار جمع آوری شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران معادل ۳۱۵ خانوار برآورد شد. با بهره گیری از روش های کمی و آماری ازجمله رگرسیون چندگانه در محیط نرم افزار SPSS، معادلات ساختاری در محیط نرم افزار LISREL و تحلیل چندمتغیره فازی در محیط GIS، به بررسی میزان کیفیت محیطی و اولویت بندی مولفه های موثر در محلات مدنظر پرداخته شده است. ۵۴ شاخص کیفیت محیط شهری در قالب ۴ شاخص کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. در نرم افزار LISREL شاخص های آشکار براساس درجه اهمیت و تاثیرگذاری، اولویت بندی و خلاصه سازی شدند و برای تهیه نقشه شاخص های موثر از مدل منطق فازی در قالب GIS استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که محله منظریه دارای کیفیت محیطی پایین و محله برم پهنه دارای کیفیت محیطی بالایی است؛ از لحاظ برخورداری از شاخص های کیفیت محیطی نیز به ترتیب اولویت در محله منظریه، شاخص های کالبدی-محیطی، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی با ۵۱۱/۰، ۴۵۶/۰، ۲۸۷/۰ و ۲۶۶/۰ درصد و در محله برم پهنه به ترتیب اولویت، شاخص کالبدی-محیطی، اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی با ۵۴۸/۰، ۳۰۶/۰، ۲۹۴/۰ و ۲۷۸/۰ درصد بیشترین نقش را در کیفیت محیطی شهرکرد دارند که نشان گر مهم بودن بعد کالبدی نسبت به بقیه ابعاد است.

کلیدواژه ها:

کیفیت محیط شهری ، معادلات ساختاری ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، محلات نوبنیاد ، شهرکرد