بررسی تطبیقی میزان سازواری و کنش های انگار ه های نظریه «اصالت واقع انتقادی» ایان باربور با تفسیر علمی روشمند با محوریت دیدگاه آیت الله جوادی آملی

تفسیر علمی که در عصر پست مدرنیسم دوران پختگی و کمال خود را تجربه می کند، افزون بر روش شناسی خاص و معیارهای معتبر، به تناسب توسعه دانش های بشری، به ویژه در حوزه فلسفه علم، نیازمند تبیین کنش های تاثیرگذارترین دیدگاه های نوین فلسفه علم بر حوزه مبانی و قواعد این شیوه تفسیری است. دستاورد مقاله حاضر که به روش توصیفی، تحلیلی، انتقادی و تطبیقی نگارش یافته، پس از بررسی نقادانه نظریه «رئالیسم انتقادی» ایان باربور با محوریت مناظر آیت الله جوادی آملی، تبیین چیستی کنش ها و میزان سازواری نظریه وی با مبانی و قواعد تفسیر علمی به شرح ذیل است:هم عرض دانستن خداوند با سایر پدیده های هستی، محدودسازی اصل علیت در حد پدیده های طبیعیت؛ تقدم معرفت تجربی بر معرفت دینی؛ یکسان پنداری روش شناسی علم با دین؛ این که هیچ «نظریه نهایی» را نمی توان «حقیقت غایی» دانست و حقیقت نهایی هیچ چیز قابل درک نیست؛ شکاکیت و سفسطه به عنوان نتیجه منطقی «نسبیت فهم»؛ دیدگاه هایی از ایان باربور است که در ناسازگاری با فلسفه دین و مبانی تفسیر علمی قرآن است؛ لیکن تلاش وی در تنش زدایی بین علم و دین که زمینه مساعد وحدت علم و دین را در غرب تمهید نموده، با مصالح دین و آموزه های قرآنی سازگار بوده، پذیرش واقعیات خارجی و جهان بینی علمی به عنوان واقعیتی مسلم، معتبر و اطمینان بخش، مورد پذیرش فلسفه دین و سازگار با دیدگاه مفسران علمی قرآن مبنی بر جواز استناد قضایای طمانینه بخش تجربی به قرآن در قالب «استناد احتمالی» است.

کلیدواژه ها:

Critical realism ، Ian Barbour ، Scientific Interpretation ، Javadi Amoli ، Actions and Adaptation