بررسی چالش ها و مرور سیاست های موثر بر تحولات جمعیتی در ایران و جهان

از دیرباز جمعیت، تغییرات رشد و مولفه های موثر بر آن از مباحث مهم جمعیتی بوده که همواره اذهان محافل جمعیتی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را به خود مشغول داشته است. دیگر شعار »فرزند کمتر زندگی بهتر« در هیچ جای دنیا کاربردی نداردو رهبران کشورها با تبلیغات بسیار و وضع قوانین مختلف سعی در تشویق خانوادهها به فرزندآوری دارند تا بتوانند چرخه اقتصادشان را همچنان روی پا نگهدارند. این سیاستها بسته به فرهنگ و وضعیت اجتماعی کشورها باهم متفاوت است. روش کار:در این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانهای و نظارت آمارهای جمعیتی ایران و کشورهای مختلف اروپایی، آسیایی، آفریقایی و قاره آمریکا، مطالعه نظریات دانشمندان پیشرو در نظریه پردازی جمعیتی، تحقیق در سیاستها، مهمترین سرمایهگذاریهای زیرساختی و مولفههای موثر بر جمعیت در بیش از ده ها کشور جهان به خصوص ایران و بررسی مقالاتی که آمارها، مولفه ها و پیامدهای تغییرات جمعیتی را مورد بحث و بررسی قراردادهاند؛ سیاستها و مولفه های موثر بر جمعیت در ایران و جهان مرور شدهاست. نتایج: نقد و بررسی سیاستهای کلی جمعیت در ایران اینطور بیان میکند که از سال ۹۳ به بعد مولفه های موثر بر رشد جمعیتی در چند سال اخیر بیشتر مورد توجه نهادهای دولتی قرار گرفته اند و اقداماتی از جمله " کاهش ساعات کار زنان دارای فرزند زیر ۷ سال از ۴۴ ساعت به ۳۶ ساعتو افزایش مرخصی زایمان زنان باردار را از ۶ ماه به ۹ ماه " انجام شده اند. شواهد نشان میدهد آن دسته از کشورهای اروپایی از باروری بالاتری برخوردارند که توانسته اند ضمن فراهم آوردن اشتغال برای زنان در قالب »سیاستهای دوستدار خانواده«، امتیازاتی نظیر افزایش مرخصی زایمان، امنیت شغلی پس از بازگشت به محل کار، انعطاف پذیری ساعات کار و تسهیلاتی برای امکان ترکیب شغل برای زنان شاغل فراهم نمایند.نتیجه گیری: سیاست جمعیت در کشورها اهمیت فراوانی دارد و موفقیت سیاستهای کلی جمعیتو افزایش باروری در کشور مستلزم برنامهریزی جامع همراه با تلاش پیگیر و مستمر است، به طور کلی در سیاستهای جمعیتی، باید ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی توسعه پایدار را در کنار رشد جمعیت با هم در نظر گرفت و بین آنها تعادل به وجود آورد.

کلیدواژه ها:

سیاستهای جمعیتی ، مولفه های موثر