واکاوی خشکیدگی جنگل های بلوط غرب: مطالعه موردی استان چهارمحال و بختیاری

خشکیدگی جنگل های بلوط یکی از مهم ترین چالش های زیست محیطی غرب کشور طی دهه ی اخیر است. این پدیده در استان های دارای این جنگل ها با شدت و ضعف متفاوتی رخ داده است. در بررسی های اولیه شرایط اقلیمی، آفات، عوامل فیزیوگرافی و عوامل انسانی از جمله دلایل خشکیدگی جنگل ها مطرح شد. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی خشکیدگی جنگل های بلوط استان چهارمحال بختیاری از منظر عوامل فیزیوگرافی است. داده های مورداستفاده دربرگیرنده برداشت های میدانی با استفاده از GPS، تصاویر ماهوارهای مودیس، مدل رقومی ارتفاع زمین حاصل از تصاویر ALOS و SRTM می باشد. نتایج حاصل از مطالعات میدانی و گزارش های انجام شده نشان داد مناطقی مانند بازر لردگان، گردنه هلن، دامنه های جنوبی مشرف به سد کارون از مهم ترین مناطق مواجه با پدیده خشکیدگی هستند. در این مناطق و سایر مناطق مواجه با این پدیده هرچند خشکیدگی و زوال کامل مشاهده می شود اما سر خشکیدگی نسبت به زوال و خشکیدگی کامل درختان رایج تر است. تلفیق نقاط خشکیدگی برداشت شده با نقشه های مدل رقومی ارتفاع، شیب و جهت شیب ALOS و SRTM به همراه نقشه کاربری اراضی نشان داد که بیشترین رخداد خشکیدگی در طبقه ارتفاعی ۱۰۰۰-۲۰۰۰ متری (۶۵ درصد)، کلاس شیب بالای ۵۰ درصد در مدل ALOS (۴۲ درصد) و در مدل SRTM کلاس شیب ۵۰-۳۰ درصد (۸۰ درصد خشکیدگی)، جهت غربی در مدل ALOS (۲۴ درصد) و در مدل SRTM جهت جنوب غربی (۲۲ درصد) و در کلاس جنگل های با تراکم متوسط (۳۷ درصد) رخ داده است. در مقابل کمینه رخداد خشکیدگی در طبقه ارتفاعی بالای ۲۵۰۰ و کمتر از ۱۰۰۰ متر (۳ درصد)، شیب های کمتر از ۱۰ درصد (کمتر از ۱۰ درصد)، جهت شیب های شمالی و شمال غربی (کمتر از ۱۰ درصد) و در کلاس جنگل های متراکم (کمتر از ۱ درصد) می باشد. درمجموع می توان گفت با توجه به پراکنش خشکیدگی در طبقات مختلف ارتفاعی، شیب، جهت شیب و کاربری متفاوت، ارتباط مشخصی بین خشکیدگی جنگل های بلوط استان با ویژگی های فیزیوگرافی وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

، ALOS ، SRTM ، سنجش ازدور ، جهت شیب