موقعیت علمی ایران در عصر صفویه از نگاه سیاحان اروپایی

سیاحان اروپایی دیدار کننده از ایران در عصر صفوی به لحاظ ماموریت و نیز اشتیاقی که به شناخت ایران و بازتاب آن در غرب داشتند، به بررسی اوضاع گوناگون سرزمینی، جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، مذهبی، فرهنگی، علمی و دیگر وجوه حیات زیستی و تمدنی ایران آن عصر پرداخته و آگاهی ­های ارزشمندی را ارائه داده ­اند. یکی از موضوع ­های مورد توجه آن­ها وضعیت علمی جامعه ایران بوده که با رویکردی مقایسه­ ای با وضعیت علمی اروپا، به بررسی و نقد آن پرداخته ­اند. نگاه این سیاحان به­ عنوان ناظران جستجوگر بیرونی در ارزیابی این موضوع می­تواند در شناخت برخی از وجوه تمدنی ایران اسلامی سودمند باشد. در این مقاله، هدف بررسی موقعیت علمی ایران در عصر صفویه از خلال گزارش ­های سیاحان اروپایی است که بر اساس مطالعات کتابخانه ­ای و به­ روش توصیفی- تحلیلی، انجام شده است. پرسشی که در این پژوهش طرح شده این است که سیاحان اروپایی، وضعیت علمی جامعه ایران عصر صفویه را چگونه بازتاب داده­اند؟ یافته­های پژوهش نشان داده است که گزارش­های سیاحان ترسیمی از وضعیت علمی ایران عصر صفوی و نگرش ایرانیان به علم و دانش را به­ دست     می­دهد که افزون ­بر بیان مزیت­ ها و برتری­ های حوزه دانشی، ضعف­ ها و نقایص و عقب­ ماندگی­ های علمی آن را نیز مطرح کرده و در واقع با دیدی مقایسه ­ای و انتقادی به این موضوع پرداخته­ اند.

کلیدواژه ها:

ایران ، عصر صفویه ، سیاحان اروپایی ، ایرانیان ، موقعیت علمی