بررسی نقش و اثرات گردشگری در توسعه پایدار

گردشگری به عنوان یک پدیده دارای پیامدهای متعدد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی است که در گذر زمان به یک نیاز اساسی و در سالیان اخیر به عنوان یک رفتار مشخص انسانی مبدل گشته است. از طرفی توسعه پایدار شرط اساسی تامین زندگی امن و پایدار است که به منظور به حداقل رساندن اتلاف منابع، تخریب محیط و بی ثباتی اجتماعی تلاش می کند و بسیاری از سیاستگذاران توسعه در کشورهای جهان، گردشگری را روشی مطمئن با چشم انداز روشن برای توسعه پایدار معرفی کرده اند. با این وجود در کنار همه ی ظرفیت هایی که گردشگری پدید می آورد، توجه به آثار و پیامدهای آن امری اجتناب ناپذیر است و شناسایی آثار خوب و بد در کنارهم، برای شناخت درست از نقش آن در روند توسعه پایدار ضروری می نماید. لذا در مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با مروری بر منابع نگاشته شده در این زمینه، پس از بررسی مفاهیم توسعه پایدار و گردشگری پایدار؛ نکات مثبت و منفی گردشگری و نقش آن در سه گانه اصول پایداری مورد بررسی قرار گرفته است. نهایتا این نتیجه بدست آمد که بایستی نقش مثبت اقتصادی گردشگری در درآمدزایی و در بهبود وضعیت اقتصادی منطقه ای یا ملی را پررنگتر از بقیه دانست و در روند توسعه فرهنگی و اجتماعی، گردشگری هم سبب ارتقا و هم مسبب تنزل فرهنگ منطقه ای است که این تنزل در روند توسعه گردشگری پایدار در مقایسه با گردشگری انبوه به حداقل خود رسیده است. از نظر زیست محیطی در بسیاری از مناطق، گردشگری بیش از آنکه از محیط تاثیر بپذیرد، بر آن تاثیر گذاشته و غالبا این تاثیر از نوع منفی است که آلودگیهای محیط زیستی از جمله مهمترین این آثار است. هرچند که نقش مثبت گردشگری در ایجاد مناطق حفاظت شده و حفاظت از بناهای تاریخی نیز قابل ذکر است.

کلیدواژه ها:

گردشگری ، پایداری ، توسعه پایدار ، اقتصادی ، فرهنگی ، زیست محیطی