پهنه بندی خطر وقوع سیلاب در حوضه آبریز رضی چای با استفاده از مدل ویکور

سیلاب یکی از بزرگ ترین و رایج ترین اشکال مخاطرات طبیعی است و همه ساله در سراسر جهان منجر به ایجاد خسارات جانی و مالی فراوان می گردد. به طوری که رخداد این پدیده مخرب در طی چند سال گذشته باعث تخریب برخی از راه های ارتباطی، آسیب به برخی مناطق مسکونی، اراضی زراعی و باغات واقع در این حوضه شده است. برای رسیدن به این هدف با بررسی های میدانی و مطالعه منابع، ابتدا ۸ عامل موثر وقوع سیلاب منطقه شامل؛ شیب، طبقات ارتفاعی، لیتولوژی، فاصله از گسل، بارش، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه و خاک شناسایی و طبقه بندی شدند. سپس لایه های اطلاعاتی توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید. ارزش گذاری و استاندارد سازی نقشه های معیار، به صورت توام با استفاده از روش فازی انجام گرفت. در مرحله بعد عوامل مورد بررسی به صورت وزن دهی کریتیک مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل و مدل سازی نهایی با استفاده از روش ویکور به عنوان یکی از روش های تحلیل تصمیم گیری چند معیاره، انجام شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که از بین عوامل موثر در ایجاد سیلاب، عامل شیب با ضریب وزنی ۱۸/۰، عامل ارتفاع با ضریب وزنی ۱۷/۰ و کاربری اراضی با ضریب وزنی ۱۳/۰ به ترتیب مهم-ترین عوامل ایجاد سیلاب در حوضه رضی چای هستند. به علاوه، به ترتیب ۴۹/۱۵ و ۴۷/۱۶ درصد از مساحت حوضه، در طبقه بسیار پرخطر قرار دارد که نشانگر پتانسیل بالای این حوضه برای وقوع سیلاب می باشد. به طور عمده، مناطق بسیار پرخطر در قسمت شمال و شمال غربی حوضه مطالعاتی قرار دارند؛ لذا پهنه بندی خطر سیلاب می تواند کمک موثری را در انجام اقدامات حفاظتی، آبخیزداری و مدیریتی حوضه داشته باشد.

کلیدواژه ها:

حوضه رضی چای ، پهنه بندی ، سیلاب ، مدل ویکور