بهینه سازی بهره برداری تلفیقی از منابع آب های سطحی، زیرزمینی و نامتعارف دشت هشتگرد

بهره برداری تلفیقی منابع آب های سطحی، زیرزمینی و نامتعارف در مقایسه با بهره برداری جداگانه این منابع، منجر به افزایش اعتمادپذیری و کاهش کمبودها و هزینه های بهره برداری می گردد. در این تحقیق دو گزینه بهره برداری از آب زیرزمینی و بهره برداری تلفیقی منابع آب حوضه هشتگرد در قالب مدل های ترکیبی مورد توجه قرار گرفت. به این منظور دو مدل شبیه سازی و بهینه سازی به نام هایGMS و PSO به ترتیب برای محاسبه ی بیلان آب زیرزمینی و بهره برداری تلفیقی منابع آب، هر دو با هدف حداقل سازی افت تراز آبخوان ارائه شده است. در این رویکرد ابتدا رفتار آب زیرزمینی به کمک نرم افزار مدل شبیه سازی مادفلو در قالب پارامترهای هیدرودینامیکی و بیلان آبخوان مشخص شد و سپس این مقادیر در مدل بهینه سازی قرار گرفت. نتایج مدل شبیه سازی نشان داد که در شرایط ناپایدار برای سال آبی ۹۱-۹۰ بیلان آب زیرزمینی دشت هشتگرد منفی، تقریبا سالانه برابر با ۱۷ میلیون مترمکعب است. نتیجه حل مدل بهینه سازی نشان داد که بیشترین افزایش ذخیره مخزن در تمام زون ها به ترتیب مربوط به ماه های آبان، فروردین و بهمن می باشد. در هر چهار زون مقدار برداشت آب زیرزمینی به طور متوسط برای ۶۰ درصد ماه ها، با حد مرزی ذخیره آبخوان روبه رو هستند. بر اساس شرایط حاکم بر منطقه و نتایج به دست آمده از مدل ها، با استفاده حداکثری از آب های سطحی، برگشتی و آب-های نامتعارف می توان تا حد امکان از کاهش سطح آب زیرزمینی جلوگیری کرد. به طوری که در ماه هایی که مقدار ذخیره برابر صفر است نباید بیش از مقادیر ارائه شده از آب زیرزمینی برداشت شود. بنابراین بهترین راهکار استفاده ترکیبی از همه منابع آبی موجود در هر زون برای مدیریت منابع آب و جلوگیری از افزایش برداشت در مناطقی با نیاز آبی بالا می باشد.

کلیدواژه ها:

آب های غیرمتعارف ، بهره برداری تلفیقی ، مدل بهینه سازی ، مدل شبیه سازی