بررسی مقایسه ای مبانی، منابع و گرایش تفسیری محمدحسین طباطبایی و محمدامین شنقیطی

طباطبایی و شنقیطی از مفسران معاصرند که تفسیر قرآن به قرآن نوشته اند. این پژوهش، به دنبال پاسخ به این پرسش است که: با توجه به روش یکسان تفسیری این دو مفسر، چه تفاوت ها و اشتراکاتی در مبانی، منابع و گرایش تفسیری طباطبایی و شنقیطی وجود دارد؟ روش گردآوری اطلاعات در این نگارش، کتاب خانه ای و روش تحقیق، توصیفی مقایسه ای است. به نظر می رسد در حوزه مبانی، هر دو مفسر، به اعجاز، و مصونیت قرآن از تحریف معتقدند. طباطبایی در بحث جامعیت قرآن، معتقد است فقط آنچه برای هدایت بشر نیاز است، در قرآن وجود دارد اما شنقیطی معتقد است تمامی علوم، از جمله طب و هندسه و غیره، در قرآن وجود دارد. شنقیطی، برخلاف طباطبایی، نسخ آیه با روایت و نسخ تلاوت را قبول دارد. طباطبایی از روایات تفسیری به عنوان موید، و شنقیطی به عنوان منبع مستقل استفاده می کند. از منابع مشترک هر دو مفسر، سنت، لغت و تاریخ است؛ اما نحوه استفاده آن دو از این منابع یکسان نیست. گرایش مشترک دو مفسر گرایش های ادبی و کلامی است؛ اما طباطبایی گرایش اجتماعی و فلسفی، و شنقیطی گرایش فقهی دارد. در نهایت، می توان گفت این دو مفسر علی رغم روش تفسیری یکسان قرآن به قرآن، تفاوت های متعددی در مبانی و منابع و گرایش، و نیز نتایج تفسیری دارند.

کلیدواژه ها:

روش قرآن به قرآن ، محمدحسین طباطبایی ، شنقیطی ، نسخ ، تفسیر اجتهادی