اثرات زیرکشندگی حشره کش تیوسیکلام بر فراسنجه های زیستی مگس مینوز سبزی و صیفی Liriomyza sativae (Diptera: Agromyzidae) در شرایط آزمایشگاهی

مگس مینوز سبزی و صیفی Liriomyza sativae Blanchard ، از مهم­ترین آفات سبزی های گلخانه ای و فضای باز، محسوب می شود. با توجه به توصیه کاربرد حشره­کش تیوسیکلام علیه آفت مزبور، در پژوهش حاضر اثرات کشندگی و زیرکشندگی) LC۱۰=۱۵/۴۹، LC۲۰=۱/۸۷ و LC۳۰=۵/۱۳۱ میلی گرم ماده موثره بر لیتر) حشره­کش تیوسیکلام (اویسکت®SP۵۰%) روی فراسنجه­های زیستی این آفت در شرایط آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش مورد استفاده در انجام آزمایش­ها غوطه­وری صفحه­های برگی حاوی لارو مگس در ترکیب آفت­کش بود. تجزیه داده­ها با استفاده از تئوری جدول زندگی دو جنسی ویژه سن-مرحله رشدی انجام شد. نتایج نشان داد که، طول عمر مگس­های بالغ بصورت معنی­داری تحت تاثیر غلظت­های زیرکشنده حشره­کش کاهش یافت. باروری نیز بطور معنی­داری تحت تاثیر غلظت­های مورد مطالعه قرار گرفت و کمترین میزان این فراسنجه (۲۳/۳۴ تخم) در غلظت LC۳۰ ثبت شد. به­علاوه غلظت­های زیرکشنده مورد مطالعه مقادیر نرخ خالص تولیدمثل (R۰) را در مقایسه با شاهد کاهش دادند (شاهد:۰۱/۷۸،  LC۱۰:۷۶/۶۳، LC۲۰:۶/۳۳ و LC۳۰:۵۸/۱۱ نتاج/ فرد). سایر فراسنجه­ها مانند نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (l) نیز به­طور معنی داری نسبت به شاهد کمتر شدند. بیشترین مقادیر این فراسنجه­ها در شاهد ثبت شد( به­ترتیب ۱۹/۰و ۲۱/۱ بر روز). کاهش نرخ رشد در تیمارهای مختلف زیرکشنده، افزایش طول مدت یک نسل (T)  را دربر­داشت بطوریکه کمترین آن در شاهد ۴۹/۲۲ روز و بیشترین در LC۳۰ با ۲۵/۲۶ روز ثبت شد. یافته های پژوهش حاضر بیانگر این است که حشره­کش تیوسیکلام پتانسیل خوبی در کنترل مگس مینوز در غلظت­های کشنده و زیرکشنده دارد. ضرورت توجه به اثرات زیرکشندگی حشره­کش­ها در ارزیابی اثرات کلی آفت­کش­ها بر آفات و دشمنان طبیعی آنها را آشکار می­کند.

کلیدواژه ها:

مگس مینوز سبزی و صیفی ، جدول زندگی ، اثرات زیرکشنده ، زیست سنجی