اثر تاریخ کاشت و تراکم بر فتوسنتزخالص، هدایت روزنه ای، شاخص کلروفیل برگ و عملکرد دانه سویا در مناطق مغان و کرج

به منظور بررسی اثرات دمای پوشش گیاهی در مراحل رشد زایشی بر خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد دانه سویا از طریق تاریخ کاشت و تراکم های مختلف، آزمایشی با استفاده از کرت های خردشده به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مناطق مغان و کرج در سال زراعی ۹۲-۱۳۹۱ انجام شد. تیمارها شامل سه تاریخ کاشت ۱۵ اردیبهشت، ۱۵ خرداد و ۱۵ تیر، سه تراکم کاشت ۳۰۰، ۴۰۰ و ۵۰۰ هزار بوته در هکتار و دو رقم ویلیامز و L۱۷ بود. نتایج نشان داد که فتوسنتز خالص در منطقه کرج ( µmol CO۲ m-۲s-۱۱۴/۱۶) نسبت به منطقه مغان (µmol CO۲ m-۲s-۱ ۵۱/۱۸) کمتر بود. بیشترین هدایت روزنه ای(mmol m-۲ s-۱ ۶/۳۳۰) و فتوسنتز خالص( µmol Co۲ m-۲s-۱۱۳/۱۹) مربوط به تاریخ کاشت ۱۵ خرداد بود همچنین بیشترین هدایت روزنه ای (mmol m-۲ s-۱ ۳۲۵) در تراکم ۴۰۰ هزار بوته مشاهده شد. شاخص کلروفیل برگ در تراکم های ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار بوته در هکتار در مغان بیشتر از کرج بود. دومین تاریخ کاشت و دومین تراکم کاشت بیشترین عملکرد دانه را دارا بودند (به ترتیب ۳۱۴۲ و ۳۱۵۴ کیلوگرم در هکتار). به جز شاخص کلروفیل، سایر صفات در بین دو رقم با هم تفاوت معنی داری نداشتند و بیشترین شاخص کلروفیل (۷/۴۳) مربوط به رقم ویلیامز در منطقه کرج بود. با توجه به نتایج و به منظور جلوگیری از رویارویی مراحل غلاف بندی و پرشدن دانه سویا با دمای بالای پوشش گیاهی، بهتر است کاشت سویا در نیمه خرداد و با تراکم ۴۰۰ هزار بوته صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

Grain filling ، Heat stress ، Plant canopy ، Reproductive growth ، Temperature