بررسی اصول و روش های تربیت اخلاقی در روایات امام رضا(ع)

پرورش اخلاقی مسلمانان یکی از اهداف اساسی آموزه های قرآنی و حدیثی است. استخراج این آموزه ها و تبیین آن ها به صورت روشمند در قالب اصول و روش های تربیت اخلاقی، زمینه آگاهی از نظام اخلاقی در اسلام را فراهم می آورد. در میان روایات ائمه(ع) و روایات به جای مانده از امام رضا(ع)، گزاره ها و گزارش های فراوانی در موضوع اخلاق وجود دارد. این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی در پی پاسخ به این سوال است که اصول و روش های تربیت اخلاقی در روایات امام رضا (ع) کدام است؟ برای پاسخ به پرسش تحقیق، احادیث ایشان استخراج و دسته بندی و تحلیل شد. یافته های تحقیق حاکی است که اصول تربیت اخلاقی عبارت است از: تغییر رفتارهای ظاهری، تحول باطن، مداومت و محافظت بر عمل، اصلاح شرایط، مسئولیت، آراستگی، فضل، عدل، عزت و تعقل. تحقق این اصول، روش هایی مانند تلقین به نفس، تحمیل به نفس، اعطای بینش، دعوت به ایمان، فریضه سازی، محاسبه نفس، زمینه سازی، تغییر موقعیت، اسوه سازی، مواجهه با نتایج اعمال، تحریک ایمان، ابتلا، آراستن ظاهر، آراستن سخن، توبه، تبشیر، مبالغه در پاداش، تکلیف به قدر وسع، انذار، مجازات به قدر خطا، تغافل، تزکیه، تعلیم حکمت به عنوان روش های دفع و درمان رذایل شناسایی شده است.

کلیدواژه ها:

تربیت اخلاقی ، روایات امام رضا(ع) ، اصول تربیتی ، روش های تربیتی