ارزش غذایی دو گونه گیاهی Salvia hydrangea و Sophora alopecuroides در دو مرحله فنولوژیکی

امروزه ابعاد تغذیه ای بسیاری از گیاهان مرتعی مورد چرای دام، برای دامدار تا حدودی نامشخص می باشد، از طرفی آگاهی از ارزش غذایی این گیاهان به ویژه در مراحل رویشی مختلف، می تواند به دامدار در تهیه یک جیره غذایی ایده آل کمک بسزایی بنماید، از اینرو برخی ترکیبات شیمیایی، مواد معدنی، فراسنجه های تولید گاز و سایر پارامترهای تخمیری دو گونه گیاهی (شامل Salvia hydrangea و Sophora alopecuroides) قابل رویش در مراتع تربت جام (بهار سال ۱۳۹۷) در دو مرحله رشد فنولوژیکی (رویشی و گلدهی)، تعیین شدند. ترکیبات شیمیایی و معدنی متفاوتی هم در بین این دو گیاه و هم در دو مرحله رشد متفاوت آن ها مشاهده شد. بیشترین مقدار NDF و ADF (به ترتیب ۴۰/۴۲ و ۶۰/۳۰ درصد) و نیز ADL (۸۸/۱۱ درصد) مربوط به Sophora alopecuroides در مرحله گلدهی بود و بیشترین مقدار فسفر، پتاسیم و منیزیم در مرحله رویشی این گیاه مشاهده شد. فراسنجه های تولید گاز و سایر پارامترهای تخمیری در بین گیاهان نیز متفاوت بود به طوری که بیشترین مقدار تولید گاز در زمان های ۱۲، ۲۴ و ۴۸ ساعت انکوباسیون (به ترتیب ۷۶/۴۰، ۲۵/۵۱، ۹۸/۵۳ میلی لیتر)، پتانسیل تولید گاز (۱۹/۵۷ میلی لیتر)، قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی (به ترتیب ۹۰/۶۵ و ۳۰/۶۹ درصد)، انرژی قابل متابولیسم (MJ/kgDM ۲۹/۹)، انرژی خالص شیردهی ( MJ/kgDM۵۴/۵) و کل اسیدهای چرب فرار ( mmol/L۸۵/۵۶) در مرحله رویشی گیاه Salvia hydrangea مشاهده شد. هر دو گیاه به ویژه در مرحله رویشی، از ارزش تغذیه ای نسبتا مناسبی برخوردار بوده ولی با توجه به نتایج آزمایشگاهی در این مطالعه، به نظر می رسد که گونه Salvia hydrangea از پتانسیل تغذیه ای بالاتری برخوردار باشد.

کلیدواژه ها:

مرحله فنولوژیکی ، ارزش تغذیه ای ، دام ، گیاه مرتعی