تحلیل منطقه ای برآورد رسوب معلق درحوضه اصفهان و سیرجان

تعداد کم ایستگاه های رسوب سنجی و محدودیت تعداد سال های دارای آمار و همچنین تعداد کم نمونه برداری ها در وقایع سیلابی بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک کشور، تجزیه و تحلیل بار رسوب رودخانه ها را با مشکل مواجه کرده است. از این رو استفاده از ابزارهای تحلیل منطقه ای جهت دستیابی به مدل های مناسب برآورد بار رسوبی ضروری به نظر می رسد. با هدف دستیابی به چنین مدل هایی، این مطالعه در حوضه اصفهان و سیرجان واقع در منطقه مرکزی ایران با وسعت حدود ۹۹۳۰۰ کیلومتر مربع انجام شده است. در این تحقیق میانگین تولید رسوب روزانه زیرحوضه ها به عنوان متغیر وابسته و ۴۹ ویژگی فیزیوگرافی، هیدرولوژیکی، کاربری اراضی، زمین شناسی و اقلیمی مربوط به ۱۴ زیرحوضه منتخب با طول دوره مشترک آماری ۱۱ سال به عنوان متغیرهای مستقل انتخاب شدند. جهت دستیابی به مناسب ترین شیوه تهیه مدل وایازی (رگرسیون) از روش های مختلف تجزیه و تحلیل چند متغیره نظیر تجزیه و تحلیل عاملی، خوشه ای و تفکیکی استفاده گردید. در نهایت دو مدل وایازی با حداکثر و میانگین خطای تخمین به ترتیب ۱۹/۳۵  و کمتر از۱۰ درصد مربوط به دو منطقه همگن با بکارگیری روش تجزیه و تحلیل عاملی و انتخاب یک نماینده در هر محور و با در برداشتن متغیرهایی نظیر دبی پیک با دوره بازگشت ۲۰ سال، درصد اراضی مرتعی و نمره ناهمواری به عنوان مناسب ترین مدل ها جهت برآورد میانگین تولید رسوب معلق روزانه زیرحوضه ها انتخاب گردید.

کلیدواژه ها:

تجزیه و تحلیل منطقه ای ، حوضه اصفهان و سیرجان ، مدل رسوب ، باتلاق گاوخونی