بررسی آزمایشگاهی الگوی فرسایش و رسوبگذاری در محل تلاقی رودخانه های غیرهمکف

اگر چه اختلاف رقوم بین شاخه  اصلی و فرعی در اکثر تلاقی رودخانه ها امری طبیعی است اما تمام مطالعات قبلی در زمینه تلاقی رودخانه ها معطوف به تلاقی های هم کف بوده است و فرض بر این بوده است که اختلاف بستر دو رودخانه تاثیری بر میزان عمق آبشستگی ندارد. در صورتیکه مشاهدات نشان می دهند که با ورود جریان از شاخه فرعی به شاخه اصلی در اتصالات غیر هم کف به دلیل عدم وجود ناحیه جداشدگی در نزدیک بستر، ناحیه جریان با شتاب زیاد در پایین دست گوشه ی اتصال بوجود نمی آید ولی در نزدیک سطح آب این ناحیه با سرعت بالا مشاهده می شود در حالیکه خطوط جریان عمقی در اتصالات هم کف تقریبا موازی یکدیگرند و انحرافی به طرف سطح آب در آنها دیده نمی شود. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی آزمایشگاهی الگوی فرسایش ورسوبگذاری در محل تلاقی رودخانه ها ی غیرهمکف انجام شده است. در این تحقیق تاثیر عواملی چون نسبت دبی شاخه فرعی به دبی شاخه اصلی (Qr) و نسبت اختلاف رقوم بستردو کانال بر عرض شاخه اصلی در پایین دست تلاقی (Z/B۳) بر میزان عمق آبشستگی ورسوبگذاری در یک اتصال ۶۰ درجه  برای رسوب با قطر متوسط ۰۵/۱ میلی متر مورد بررسی قرار گرفته است. با تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده روابطی به منظور تعیین عمق آبشستگی وارتفاع رسوبگذاری ارائه شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که برای مقدار ثابت عدد فرود جریان در پایین دست تلاقی، با افزایش اختلاف رقوم بستر دو کانال میزان عمق آبشستگی در محل تلاقی کمتر می گردد.

کلیدواژه ها:

تلاقی رودخانه ها ، غیر همکف ، حداکثر عمق آبشستگی ، نسبت دبی ، حداکثر ارتفاع رسوبگذاری