بررسی میزان تاثیر راهکارهای طراحی معماری فضاها برمبنای مقایسه عملکرد تفاوت های جنسیتی در توانایی چرخش ذهنی

مقدمه: ادراک انسان از فضا باعث تعامل با محیط می­ شود به گونه ­ای که بدن، ذهن و محیط به عنوان بخش­ های تفکیک ­ناپذیر قرار دارند. با توجه به اهمیت توانایی­ های فضایی، بدون تردید؛ چرخش ذهنی به عنوان یکی از اساسی­ ترین بخش­های ادراک فضایی، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته ­است. یکی از عوامل مهم تاثیر­گذار در چرخش ذهنی تفاوت­های جنسیتی است. هدف از مطالعه­ حاضر، مقایسه­ عملکرد چرخش ذهنی با در نظر گرفتن جنسیت برای طراحی فضاها و پلان­ های معماری می­ باشد. روش­ کار: در پژوهش توصیفی_تحلیلی و کاربردی حاضر، ۱۰۰ مشارکت ­کننده شامل ۵۰ زن و ۵۰ مرد به روش نمونه­ گیری غیرتصادفی در دسترس از نوع داوطلبانه انتخاب شدند. دامنه سنی ۱۵ تا ۵۵ سال بود. داده­ ها با استفاده از پرسشنامه، ادراکات فضایی زنان و مردان بر اساس چرخش ذهنی مقایسه شد و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون­ های فریدمن در نرم ­ا­­فزار SPSS-۲۶ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ­ها: یافته­ ها نشان داد؛ رابطه ­ای مثبت و معناداری میان طراحی فضای معماری از منظر چرخش ذهنی در مردان و زنان را وجود دارد. با توجه به جدول میانگین رتبه­ ها، رتبه هر یک از مولفه ­های طراحی فضای معماری از منظر چرخش ذهنی متفاوت است. نتیجه­ گیری: با توجه به تحلیل داده­های آماری، چنین به نظر می­رسد که در طراحی پلان فضاهای معماری می­توان با استفاده از داده­های چرخش ذهنی فضاهایی پیشنهاد داد که در آنها مولفه­های شناختی جنسیتی لحاظ شود.

کلیدواژه ها:

Spatial visual abilities ، Mental rotation ، Gender differences ، Neuroarchitecture ، Architectural design ، توانایی های دیداری فضایی ، چرخش ذهنی ، تفاوت های جنسیتی ، معماری عصب محور ، طراحی معماری