شناسایی و رتبه بندی راه کارهایی به منظور بهبود وضعیت حق مالکیت معنوی در کتابخانه های دیجیتالی

هدف: کتابخانه به لحاظ سنتی مخزنی از اطلاعات است، محلی که جویندگان اطلاعات برای یافتن جواب سوال های خود به آنجا مراجعه می کنند. باتوجه به توسعه کتابخانه های دیجتال و کمبود تحقیقات و قوانین جامع و به روز در این حوزه و حفظ حق مالکیت آثار، در این نوشتار به شناسایی و رتبه بندی راه کارهایی به منظور بهبود وضعیت حق مالکیت معنوی در کتابخانه های دیجیتالی پرداخته شد.روش پژوهش: روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی است، از نظر فرایند انجام کار جزء تحقیقات توصیفی از نوع میدانی میباشد. جامعه آماری خبرگان کتابخانه های دیجیتال و حقوقدانان آشنا به موضوع بودند که ۳۰ نفر به صورت هدفمند به عنوان نمونه تعیین گردیدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن توسط خبرگان و پایایی آن با آلفای کرونباخ ۷۷/۰ مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای T و فریدمن استفاده شد و از نرمافزار SPSS نسخه ۲۵ برای تحلیل های آماری بهره گرفته شد.یافته های: یافته های پژوهش نشان دادند که زیرساخت های نرمافزاری و سخت‎افزاری با میانگین رتبه (۳۴/۴۴)، نیروی انسانی متخصص (۷۷/۳۵)، قانون کپیرایت (۹۸/۳۰)، حفظ مالکیت معنوی مولف (۷۶/۲۹)، جذب منابع مالی (۵۴/۲۴)، توسعه انتشارات الکترونیکی (۳۴/۲۲)، امنیت پایگاه داده (۵۴/۲۱)، فرهنگ استفاده از کتابخانه ها (۸۰/۱۹)، حفظ منابع اطلاعاتی (۲۱/۱۵) و تعامل بین کاربران و کارکنان کتابخانه ها (۵۴/۱۲) در رتبه های اول تا دهم قرار گرفتند.نتیجه گیری: کتابخانه های دیجیتالی با امکاناتی که ارائه  می دهند زمینه مساعدی را برای چرخه علم در جامعه که امروزه مهمتر از تولید علم تلقی میشود، ایجاد میکنند و این امر تاثیر بسزایی در ترویج علم دارد. بنابراین استفاده از سازوکارهای مدیریتی، توسعه منابع انسانی، حقوقی و قانونی، محتوا و ارائه خدمات میتواند نقش مهمی در توسعه اینگونه کتابخانه ها داشته باشد.

کلیدواژه ها:

بهبود کتابخانه ها ، قوانین حقوقی ، کتابخانه های دیجیتال ، حق مالکیت معنوی