ارزیابی وضعیت و شدت بیابان زایی با استفاده از مدل IMDPA بر مبنای معیارهای آب، خاک، پوشش گیاهی و اقلیم (استان خراسان جنوبی)

بیابان زایی پدیده خاص مناطق خشک، نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب است. میزان این پدیده در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران، بسیار زیاد است. هدف اصلی این مطالعه ارزیابی وضعیت و شدت بیابان زایی IMDPA با تاکید بر معیارهای اقلیم، آب، خاک و پوشش گیاهی در استان خراسان جنوبی است. با تلفیق لایه­های رستری معیارهای مذکور و محاسبه میانگین هندسی معیارها و تجزیه و تحلیل آن­ها با استفاده از مدل IMDPA، نقشه شدت بیابان زایی منطقه به­دست آمد. با توجه به معیارهای بررسی شده، در طبقه بندی­  استان خراسان جنوبی، ۶۲ کیلومترمربع (۰۵/۰ درصد) در طبقه بیابان زایی کم، ۱۴۰۹۱۷ کیلومترمربع (۴۵/۹۴ درصد) در طبقه بیابان زایی متوسط و ۷۶۵۲ کیلومترمربع (۵ درصد) در طبقه بیابان زایی شدید قرار گرفت و غالب منطقه موردمطالعه ازلحاظ بیابان زایی بر اساس مدل IMDPA  با توجه به چهار معیار مذکور در طبقه متوسط (۲/۲) قرار می گیرد. نتایج حاصل از ارزش دهی معیارهای موردبررسی بیان کننده آن است که معیار پوشش گیاهی و اقلیم با ارزش های ۸/۲ و ۶/۲ موثرترین معیار در افزایش شدت بیابان زایی خراسان جنوبی است، همچنین معیارهای آب وخاک با ارزش های ۱۲/۲ و ۴/۱ با طبقه متوسط و کم در رتبه های بعدی، بیابان زایی منطقه موردمطالعه را تحت تاثیر قرار داده است.

کلیدواژه ها:

بارش ، بیابان زایی ، خشک سالی ، سفره آب زیر زمینی ، هدایت الکتریکی