نقد شخصیت پردازی ساره در برابر هاجر و مهاجرت به حجاز

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 238

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QURN-19-36_006

تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1401

چکیده مقاله:

از مهم ترین نقاط عطف تاریخ، هجرت حضرت هاجر و اسماعیل (علیهماالسلام) به سرزمین بی آب و علف حجاز است، که به ایجاد شهر و حرم امن الهی و تجدید بنای خانه کعبه انجامید. تعلیل این هجرت به رذیله ای چون حسادت و انتساب آن به بانو ساره، مسئله ای سوال برانگیز است که به جهت شهرت داستان، تاثیر و ترویج آن در منابع، آثار هنری و رسانه ها، ضرورت واکاوی مسئله را می طلبد. پژوهش پیش رو، به روش توصیفی تحلیلی در صدد تحقیق و بررسی این مسئله است که علی رغم اوصاف پسندیده ساره در قرآن، شدت عمل او تحت تاثیر حسادت ادعایی، دارای تنافی و تناقض است. از این رو، واکاوی همه جانبه و تطبیقی این داستان در قرآن، تاریخ، حدیث و اخلاق ضروری است که در این نوشتار پس از تبیین مفهومی و کاربردی حسد و بررسی تطبیقی متون، با تمرکز بر توصیف قرآن به عنوان معیار صحت در توصیف شخصیت های داستان و نقد و بررسی قرآن به قرآن گزارش ها، به نظر می رسد چنین تفسیری، هماهنگ با ظواهر و مبانی قرآنی نبوده و شایسته ترویج نیست.

کلیدواژه ها:

حضرت ابراهیم (علیه السلام) ، ساره ، هاجر ، حسادت ، مهاجرت

نویسندگان

مریم رستگار

دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه قم و مدرس دانشگاه فرهنگیان

علی پیرهادی

استادیار دانشگاه فرهنگیان

ولی اله نقی پورفر (نویسنده مسئول)

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن ابی الحدید معتزلی، عزالدین ابوحامد عبدالحمید بن هبهالله بن ...
  • ابن اثیر جزری، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم محمد،الکامل ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ ابن خلدون، بیروت، دار ...
  • همو، مقدمه ابن خلدون، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۱ ق ...
  • ابن داود حلی، تقی الدین حسن بن علی، کتاب الرجال، ...
  • ابن شاذان، ابومحمد فضل، الایضاح، بیروت، مٶسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۲ ...
  • ابنطاووس، رضی الدین ابوالقاسم علیبن موسی بن جعفر بن محمد،سعد السعود، نجف، ...
  • ابن عربی، محمد بن عبدالله، احکام القرآن، بی جا، بی ...
  • ابن منظور افریقی مصری، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، ...
  • بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ...
  • برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، چاپ دوم، قم، ...
  • بورونی، علی، «زنان ابراهیم در روایات و تواریخ یهودی مسیحی ...
  • تهامی، فاطمهالسادات، و اعظم فرجامی، «ساره همسر ابراهیم‰ در قرآن ...
  • جزائری، سیدنعمت الله، قصص الانبیاء، تهران، فرحان، ۱۳۸۱ ش ...
  • جوادی آملی، عبدالله، تسنیم؛ تفسیر قرآن کریم، قم، اسراء، ۱۳۹۵ ...
  • همو، زن در آینه جلال و جمال، قم، اسراء، ۱۳۸۷ ...
  • حسینی واسطی زبیدی، سیدمحمدمرتضی بن محمد، تاج العروس من جواهر ...
  • خطیب بغدادی، ابوبکر احمد بن علی،تاریخ بغداد او مدینه السلام، ...
  • دستغیب، سید عبدالحسین، حسد و دروغ، شیراز، کانون تربیت، ۱۳۶۳ ...
  • ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، قاهره، دار الکتب الحدیثه، ۱۳۸۱ ...
  • راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، ...
  • سبحانی تبریزی، جعفر، اضواء علی عقائد الشیعه الامامیه و تاریخهم، ...
  • سبزواری، ملاهادی بن مهدی، اسرار الحکم، قم، مطبوعات دینی، ۱۳۸۳ ...
  • سجادی، سیدجعفر، فرهنگ معارف اسلامی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ ش ...
  • صدر، سیدرضا، حسد، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸ ش ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، ...
  • همو، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، مشهد، دانشگاه مشهد، ۱۳۴۶ش ...
  • همو، تفسیر القرآن الکریم، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۱۹ ق ...
  • صدوق، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه ...
  • همو، عیون اخبار الرضا‰، تهران، جهان، ۱۳۷۸ ش ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ...
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، قاهره، ...
  • عاملی جبعی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی،کشف الریبه عن ...
  • همو، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، مٶسسه المعارف ...
  • عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، چاپ ...
  • عسکری، سیدمرتضی، معالم المدرستین، تهران، المجمع العلمی الاسلامی، ۱۴۱۳ق ...
  • علامه حلی، ابومنصور جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر ...
  • همو، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قم، دفتر انتشارات ...
  • قرشی بنایی، سیدعلی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ...
  • قطب الدین راوندی، ابوالحسین سعید بن هبهالله، قصص الانبیاء، تحقیق ...
  • قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، چاپ سوم، قم، دار ...
  • قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا، تفسیر کنز الدقائق و بحر ...
  • کتاب مقدس، ترجمه فاضل خان همدانی و ویلیام گلن، چاپ ...
  • کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه ...
  • مرتضوی، سیدضیاء، «ساره، همسر قهرمان توحید؛ هاجر، مهاجر سرزمین توحید»، ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین بن علی، اثبات الوصیه للامام ...
  • همو، مروج الذهب و معادن الجوهر، مصر، السعاده، ۱۳۷۷ ش ...
  • مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ ...
  • معرفت، محمدهادی، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، مشهد، الجامعه ...
  • مقری فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم، ...
  • نجاشی، ابوالحسن احمد بن علی بن احمد بن عباس، رجال ...
  • نوری طبرسی، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ...
  • هاکس، جیمز، قاموس، کتاب مقدس، تهران، اساطیر، ۱۳۸۳ ش ...
  • نمایش کامل مراجع