تغییرات صفات مورفوفیزیولوژیکی جو و باقلا تحت تناوب در واکنش به سمیت نیکل و کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی

چکیده اهداف: ارزیابی اثرات سمیت نیکل بر صفات جو و باقلا  تحت تناوب با کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژنی از اهداف این تحقیق می­باشد.   موادوروش­ها: یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال­های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. در بخش اول گیاه جو با استفاده از ۳۶ گلدان کشت شد. عامل اول شامل غلظت نیکل در چهار سطح ۰، ۱۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی­گرم بر کیلوگرم خاک و عامل کودی در سه سطح شامل عدم استفاده از کود، استفاده از کود زیستی نیتروژنی و استفاده از کود شیمیایی نیتروژنی بود. در بخش دوم گیاه باقلا با استفاده از ۷۲ گلدان (۳۶ گلدان با تناوب جو و ۳۶ گلدان بدون تناوب) کشت شد. در این بخش علاوه بر فاکتورهای نیکل و کود، عامل تناوب زراعی نیز اعمال شد.   یافته­ها: نتایج نشان داد که افزایش غلظت نیکل در خاک منجر به کاهش ارتفاع بوته، درصد آب برگ، شاخص کلروفیل برگ، وزن خشک ریشه و وزن خشک اندام هوایی گیاهان جو و باقلا شد، در مقابل نشت الکترولیت این گیاهان تحت این شرایط افزایش یافت. غلظت­های ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی­گرم نیکل بر کیلوگرم خاک باعث ایجاد سمیت شد، در حالی­که غلظت ۱۰ میلی­گرم بر کیلوگرم خاک باعث بهبود رشد گیاهان شد.   نتیجه­گیری: کاربرد کودهای نیتروژنی باعث بهبود شرایط رشد گیاهان تحت تنش نیکل شد. کشت گیاه جو در تناوب جو-باقلا، از طریق کاهش سمیت نیکل در خاک منجر به بهبود عملکرد گیاه باقلا شد.

کلیدواژه ها:

باقلا ، تناوب ، جو ، کود زیستی ، نیکل