اثر الگوی کلان مقیاس جوی - اقیانوسی انسو بر آبدهی دبی کشکان رود

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر الگوی جوی - اقیانوسی انسو، به عنوان یک عامل تاثیرگذار در شرایط هیدرولوژیکی کشکان رود به انجام رسیده است. در این راستا ابتدا داده های مربوط به الگوی نوسان جنوبی از سایت دانشگاه East Angelia برای دوره­ی  آماری ۱۹۸۴ تا ۲۰۱۰ و داده های مربوط به دبی سالانه­ی  کشکان رود نیز از منابع زیربط گردآوری شد. سپس با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون در سطح حداقل معنی داری ۹۹/۰درصد (p_value=۰.۰۱) ارتباط داده های مذکور، به صورت ماهانه و سالانه تحلیل گردید. همچنین برای ارزیابی اثر فازهای سرد و گرم این الگوی کلان مقیاس جوی، داده های دبی سالانه بر اساس فازهای مذکور ماهانه تفکیک شده و با اجرای آزمون t_studen دو طرفه­ی مستقل، معنی دار بودن تفاوت داده های دبی سالانه در فاز های گرم و سرد انسو، بررسی شد. در نهایت با استفاده از تحلیل نقشه های سینوپتیک، علت و رابطه­ی جوی بین داه ها، مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج گویای همبستگی قوی و معنی دار دبی کشکان رود در طی سه ماه اکتبر، نوامبر و دسامبر با شاخص انسو می باشد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل نقشه های سینوپتیک نشان­دهنده­ی افزایش حدود ۲۶ درصد بارش های پاییزه­ی  حوضه­ی  کشکان رود در سال های با حاکمیت فاز گرم انسو (ال نینو)، نسبت به بلندمدت است. ولی در طی فاز سرد (لانینا)، بارش های پاییزه در منطقه­ی مورد مطالعه حدود ۵/۱۰ درصد کمتر از حالت نرمال بوده است. اجرای آزمون t مستقل دوطرفه بر روی دبی سالانه نشان داد که طی سال های همراه با فاز گرم انسو، متوسط دبی سالانه­ی کشکان رود ۳۵ درصد بالاتر از سال هایی است که فاز سرد انسو یعنی لانینا حاکم بوده است.

کلیدواژه ها:

: شاخص نوسان جنوبی ، دبی ، النینو ، لانینا ، کشکان رود