تاثیر جایگزین شیر ایرانی و خارجی بر عملکرد، فراسنجه های خونی، خصوصیات اندام های داخلی لاشه و توسعه شکمبه بره ها در زمان از شیرگیری

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: از مزایای استفاده از جایگزین شیر می توان به رشد مناسب بره ها، پیشگیری از مصرف ذخایر بدنی میش مادر، آماده نمودن میش برای دوره بعدی زایش، کاهش فاصله زایش، افزایش دوقلو­زایی، کاهش هزینه ها اشاره کرد. هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر جایگزین شیر بر عملکرد، فراسنجه های خونی و توسعه شکمبه بود. مواد و روش ها: در این تحقیق از ۴۲ راس بره نر و ماده (به تعداد مساوی از هر جنس) تازه متولد شده از نژاد قزل استفاده شد. تیمارها در هر گروه جنسی شامل ۱- شیر کامل میش که در دو وعده صبح و عصر هر ۱۲ ساعت کنار میش مادر قرار می‎گرفتند و جیره آغازین که به ‎صورت آزاد در اختیار بره ‎ها قرار داده شده بود به­ عنوان گروه شاهد ۲- جایگزین شیر ۱ (ایرانی) که ۱۵ درصد وزن بدن به ­همراه جیره آغازین به ‎صورت آزاد، به بره ‎ها داده می ‎شد ۳- جایگزین شیر ۲ (خارجی) که ۱۵ درصد وزن بدن به­ همراه جیره آغازین به‎ صورت آزاد به بره ‎ها داده می‎ شد. به هر تیمار در هر جنس ۷ بره اختصاص داده شد. جایگزین های شیر نیز در دو نوبت صبح و عصر تا زمان از شیرگیری در اختیار بره‎ ها قرار گرفت. خوراک مصرفی به­ صورت روزانه اندازه گیری شد. وزن کشی بره ها هر دو هفته یکبار صورت گرفت. به ­منظور تعیین تاثیر جایگزین های شیر بر فراسنجه های خونی در روزهای ۳۵ و ۷۵ خون گیری به عمل آمد. در هفته سیزدهم بره های نر کشتار شدند و خصوصیات اندام های داخلی لاشه و توسعه شکمبه آن ها اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج نشان داد که جایگزین شیر باعث افزایش مصرف خوراک شد که این افزایش در بره‎های دریافت­ کننده جایگزین شیر ایرانی بیشترین بود (۰/۰۱>p). همچنین مصرف خوراک در بره های نر بیشتر از بره های ماده بود و با اف‍زایش سن بره ها، مصرف خوراک نیز به ­طور معنی داری افرایش یافت (۰/۰۱>p). داده‎های مربوط به افزایش وزن بعد از شیر گیری بره ها نشان داد که بره های دریافت کننده جایگزین شیر ایرانی و خارجی افزایش وزن بیشتری نسبت به بره های دریافت کننده شیر مادر داشتند (۰/۰۱>p). هیچ کدام از فراسنجه های خونی مورد بررسی به ­جز گلوکز تحت تاثیر جایگزین شیر ایرانی و خارجی و همچنین جنسیت بره ها قرار نگرفتند. وزن کبد (۰/۰۱>p) و طحال (۰/۰۵>p) در بره های گروه شاهد بیشترین بود و در بره های جایگزین شیر ایرانی کمترین بود. همچنین چربی محوطه بطنی در گروه جایگزین شیر ایرانی بیشترین بود (۰/۰۵>p). پرزهای شکمبه بره های مورد آزمایش به ­طور معنی داری تحت تاثیر جایگزین شیر قرار نگرفتند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مثبت مشاهده شده در ارتباط با مصرف خوراک و وزن بعد از شیرگیری استفاده از جایگزین شیر ایرانی در بره های شیرخوار قابل توصیه است.

کلیدواژه ها:

Feed Intake ، Foreign Milk Replacer ، Iranian Milk Replacer ، Lambs ، Rumen Development ، Weight Gain ، افزایش وزن ، بره ها ، توسعه شکمبه ، جایگزین شیر ایرانی ، جایگزین شیر خارجی ، مصرف خوراک