تبیین شاخصهای معماری ایران در دوران اسلامی و کاربست آن در طراحی جدارههای معاصر محلات مسکونی؛ مطالعه موردی محله باغ زرشک اصفهان

شهر از اجزای بسیاری تشکیل شده است که هریک سهمی در کالبد شهر دارند. نماهای شهری از جمله این اجزاست که از ارکان اصلی شهر اسلامی به شمار می رود. ناهمگونی نماها و برخورد روزانه شهروندان با آن ها ساماندهی بدنه های شهری را مهم می نماید. با وجود این اهمیت، متاسفانه پژوهش های اندکی مستقیما به آن پرداخته اند. مطالعات پیشین بیشتر بر اصول معماری ایرانی اسلامی در طراحی مسکن و شهر اسلامی متمرکز است. در این پژوهش، درجهت سیاست های کلان کشور و به منظور احیای معماری و شهرسازی اسلامی، شاخص های معماری ایران دوران اسلامی تبیین شده است؛ زیرا، با توجه به نیاز امروز شهرها و تاثیرات آن بر انسانها، بهره گیری از شاخص های معماری اسلامی در جداره های شهری ضروری به نظر می رسد. این پژوهش در زمره پژوهش های کیفی قرار میگیرد و با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. داده ها با مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، مشاهدات میدانی و تهیه بازبینه (چک لیست) جمع آوری شده است. ازاینرو، پس از تبیین مبانی نظری، شاخص های معماری دوره اسلامی دسته بندی شده و شاخص های کاربردی در طراحی نمای مسکونی، با روش دلفی، به دقت بیان شده اند. در گام تحلیل داده ها، معناداری شاخص های برگزیده با آزمون تی آزموده شده اند. بنابر نتایج پژوهش، شاخص های تعادل، تناسبات، خودبسندگی، حرمت میثاق های اجتماعی، رابطه مستقیم کارکرد با ظاهر بنا، استفاده از مصالح طبیعی، و ترکیبات منسجم به توجه بیشتری نیاز دارند. ازاینرو، با توجه به نیاز جوامع امروزی، پیشنهادهایی به منظور کاهش اغتشاشات بصری در طراحی جداره های محلات مسکونی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

شهر اسلامی ، منظر شهری ، شاخص معماری اسلامی ، نمای مسکونی ، جدارههای مسکونی