بررسی مولفه های رئالیسم در آثار شاعران سبک خراسانی با تکیه بر اشعار رودکی سمرقندی و فرخی سیستانی

رئالیسم یا واقع گرایی »ما را همواره به یاد ریشه لغویاش «res» به معنی چیز میاندازد)«گرانت، .(۵۶: ۱۳۷۵ با این معنی رئالیسم را میتوان چیز گرایی یا واقعیتی که هست دانست. این مکتب از حوزه فلسفه وارد نقاشی و ادبیات شد، اما به عنوان مکتبی ادبی، نهضتی بود که از اواسط قرن نوزدهم، حدود ۱۸۴۲ در اعتراض به مکتب رمانتیسم در فرانسه پدید آمد. »رئالیسم نخست در اعتراض به رمانتیسم در قرن نوزدهم شکل گرفت، به همین دلیل بعضی از ویژگیهایش در تقابل با رمانتیسم مشخص میشود)«صادقی، (۶۳ :۱۳۹۳، سپس در فرانسه بالزاک، در انگلستان، جرج الیوت و در آمریکا ویلیام دین هاولز با آثار خود مکتبی ادبی را بنا نهادند، که مبنای فکری آن بر اساس بیطرفی نویسنده، پایه گذاری شده بود. »وجدانی که بیدار شد و خود را موسوم به رئالیسم یافت، برانگیخته گروهی از هنرمندان فرانسوی قرن نوزدهم از میان رویاهای رمانتیکها بود)«همان: .(۳۲ پایه گذاران اصلی افرادی گمنام مثل کوربه نقاش و شانفلوری بودند که بیشتر در زمینه نقاشی کار میکردند. »کوربه نقاش در سال ۱۸۵۵ بر بالای در نمایشگاه نقاشی های مردود شناختهشده خود نوشت در شیوه رئالیسم« (همان: .(۳۲ اما رئالیسم کمکم وارد عرصه ادبیات شد. »رئالیسم در ادبیات، یعنی ترسیم و تصویر موثق و معتبر از زندگی، ارتباطی با آرمان پردازی ندارد و اشیا را اگر زیبا نیستند، به زیبایی و اگر زشت نیستند، به زشتی توصیف نمیکند و به خارق عادت نیز مربوط نمیشود، به زبان ساده، رئالیسم، نگرشی رک و راست و نامهمل است« (کادن،.(۳۶۳:۱۳۸۰این مکتب ادبی درروند تکامل خود دو دوره تسنیدی و آگاهی یا شهودی گذراند. دوره تسنید یا باوجدان که به روش همسازی و علمی مشهور شد و موضوع آن بر اساس آنچه عینا در جامعه و محیط زندگی وجود داشت و ذهن نویسنده در خلق آن تاثیری نداشت، بود و دوره آگاه که به ادبی یا همبستگی ملقب گشت و دوره کمال آن بود که نویسندگان بر اساس واقعیتهایی که در جامعه وجود داشت به ساختن آثار ادبی پرداختند که گویای واقعیتهای زندگی مردم و احوال جامعه بود.