نقدی بر نقش دولت در تامین مالی دانشگاه ها و آموزش عالی در ایران

در کشورهای در حال توسعه که نهادهای علمی زیادی خارج از دانشگاه وجود ندارد، دانشگاه مهمترین مکان در عرصه علم و عملا مهمترین پایگاه رشد علم است. بنابراین، دولت نقش بنیادی در تامین مالی آموزش عالی دارد. کاهش توان و مسئولیت دولت در حمایت مالی از دانشگاه ها، در نهایت تبعات خود را از طریق کاهش رفاه اقتصادی و اجتماعی جوامع نشان میدهد.پرسش اساسی این است که آیا در بخش آموزش عالی عدالت تخصیصی وجود دارد و آیا منابع محدود جامعه به امور مهم و اولویتدار اختصاص مییابد یا نه. در شرایطی که به طور دائم از اهمیت علم و دانش سخن رانده میشود، باید بپرسیم که اصولا در کشور ما ملاک اختصاص بودجه به دستگاه ها چیست و منابع مالی کشور با چه معیاری بین سازمانهای مختلف، توزیع می شود؟در این بررسی نشان داده شد که در ایران، دولت، نقش بایسته خود در آموزش عالی را به عهده نگرفته و غالب هزینه های تحصیل در این مقطع از طریق دوره های شهریه ای توسط خود مردم پرداخت می شود. این در حالی است که در اکثریت قریب به اتفاق کشورهای پیشرفته، دولت نقش اصلی را در تامین هزینه های آموزش عالی دارد. به طوری که در کشورهای عضو OECD تامین مالی دولت برای آموزش عالی بیش از دو برابر مبلغی است که بخش خصوصی هزینه می کند.در ایران، دولت باید نقش استراتژیک آموزش عالی به عنوان موتور حرکت به سوی توسعه و بهکامی جامعه را بپذیرد. همچنین، در بودجه بندی کشور، بین بخش ها و وزارتخانه های مختلف، عدالت تخصیصی رعایت نشده و این رویکرد باعث می شود تا وزارت عتف، در تحقق مسئولیت های سنگین خود با مشکلات متعددی مواجه گردد.

کلیدواژه ها:

تامین مالی ، نقش دولت ، دانشگاه ، OECD ، عدالت تخصیصی ، وزارت علوم.