مقایسه برخی روابط تجربی برآورد تبخیر- تعرق مرجع برای دشت تبریز با استفاده از لایسیمتر و ارائه مدلی برای تعیین آن از روی داده های هواشناسی

تبخیر- تعرق گیاهان درکل به دو روش اندازه­گیری مستقیم و یا برآورد غیرمستقیم از روی داده­های هواشناسی تعیین می­شود. تعیین مستقیم تبخیر-تعرق گیاهان پرهزینه و وقت گیر است، لذا روش هائی تعیین شده اند که بتوان با استفاده از آنها نیاز آبی محصولات را با دقت قابل قبولی تعیین نمود. در این مطالعه تبخیر- تعرق مرجع توسط فرمول بیلان آبی خاک با استفاده از لایسیمتر برای دوره های ۱۰ روزه و ماهانه در دشت تبریز تعیین گردیده و با نتایج به­دست آمده از برخی روابط تجربی مقایسه شد. نتایج نشان داد که مقدار تبخیر- تعرق مرجع (ETo) سالانه در طول ۹ ماه به­طور متوسط برابر ۹/۱۲۲۶ میلی متر می باشد. در این مدت متوسط تبخیر از تشت کلاس A (Ep)، برابر ۳/۱۹۴۷ میلی متر بود. مقایسه تبخیر- تعرق اندازه گیری شده توسط لایسیمتر با آنچه توسط روابط مختلف تجربی بدست آمده نشان داد که روش تشت تبخیر کلاس A (۹۹/۰=R۲ ) و روش هارگریوز به­ترتیب بیش ترین و کمترین همبستگی را با مقادیر اندازه­گیری شده توسط لایسیمتر دارند. با این وجود نزدیکترین روش به لایسیمتر از نظر شاخص های مورد بررسی، روش پنمن- مانتیث بود. در کل بهترین روش برای برآورد تبخیر- تعرق مرجع در دشت تبریز روش پنمن- مانتیث شناخته شد. همچنین بهترین رابطه رگرسیونی برای تعیین تبخیر- تعرق مرجع از روی داده­های هواشناسی ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

اطلاعات هواشناسی ، پنمن- مانتیث ، تبخیر- تعرق مرجع ، تشت تبخیر ، لایسیمتر ، مدل تجربی