مطالعه و ارزیابی آزمایشگاهی دینامیک پیشانی جریان غلیظ روی بستر متحرک

از عوامل بسیار مهم در رسوب گذاری مخازن سدها و نحوه توزیع رسوبات، پدیده جریان غلیظ است که سبب کاهش عمر مفید سدها و مشکلات مدیریت و بهره برداری خواهد شد. از بخش های بسیار مهم و قابل بررسی در دینامیک جریان غلیظ، بخش پیش رونده جریان غلیظ (پیشانی جریان) است که مطالعه و بررسی آن در بخش مدیریت پایدار مخازن سدها امری ضروری است. تاکنون بیشتر تحقیقات صورت گرفته در شرایط آزمایشگاهی و فلوم های با بستر صلب بوده است. اما، در این تحقیق برای نزدیک کردن نتایج به شرایط طبیعی در رودخانه ها و مخازن سدها، آزمایش ها بر روی بستر متحرک و فرسایش پذیر انجام شده است. از این رو، با تغییر شرایط هیدرولیکی موثر به تحلیل دینامیک پیشانی جریان غلیظ در دو شرایط بستر صلب و متحرک پرداخته شد. بدین ترتیب، نشان داده شد که بستر متحرک، با ورود رسوبات باعث افزایش سرعت پیشانی جریان غلیظ و ضریب کئولگان تا حدود ۲۰ درصد شده است و همچنین، باعث افزایش ارتفاع نسبی پیشانی تا حدود ۴۰ درصد به ازای افزایش شیب فلوم شده است. همچنین، با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره و اعداد بی بعد موثر، رابطه ای برای تخمین سرعت متوسط پیشانی با ضریب همبستگی ۸۶/۰ ارائه شد که با تحلیل حساسیت مشخص شد بیشترین ارتباط سرعت پیشانی با پارامتر عدد ریچاردسون بوده است.

کلیدواژه ها:

بستر صلب ، بستر متحرک ، جریان غلیظ ، سرعت پیشانی ، فرم بستر