استفاده از صفحات مستغرق و بازشدگی جانبی در رسوبشویی رسوبات بالادست سرریزهای نوک اردکی

سرریزهای نوک اردکی از جمله سازه­های کنترل کننده تراز سطح آب در شبکه­های آبیاری هستند که همواره مورد توجه مهندسان قرار دارند. به علت وجود رسوبات در شبکه­های آبیاری زهکشی، معمولا رسوبات در بالادست این سرریزها تجمع یافته و مشکلاتی در بهره برداری بوجود می­آورد. در این تحقیق جهت جلوگیری از تجمع رسوبات، علاوه بر استفاده از بازشدگی در دماغه جلویی سرریز، از بازشدگی­ها در بال­های جانبی سرریز و صفحات مستغرق نیز استفاده شده است. آزمایش­ها در فلومی به طول ۱۲ متر، عرض ۶/۰ متر انجام شد و از چهار ردیف و دو ستون صفحات مستغرق با ارتفاع­های مختلف که نسبت به امتداد دیواره جانبی سرریز عمود بودند، استفاده شد. نتایج نشان داد که صفحات مستغرق با بوجود آوردن جریان ثانویه در کنار بازشدگی­های جانبی، تاثیر بسزایی در تخلیه رسوبات بخصوص در نسبت­های بالای  (  هد آب روی بالا­های جانبی سرریز وP ارتفاع سرریز است) دارند. صفحات مستغرق هم­ارتفاع سرریز علاوه بر تاثیرگذاری بر افزایش رسوب­شویی، باعث افزایش ۷ درصدی نسبت آبگذری نیز می­شوند. نتایج نشان می­دهد که بکارگیری صفحات مستغرق می­تواند باعث افزایش ۶۵% در راندمان سرریز (یک منهای درصد رسوبات باقی­مانده به درصد نسبت آبگذری ) شود که معرف حداکثرسازی میزان آبگذری و رسوب­شویی در یک هد معین آب در بالادست است. برای جلوگیری از تجمع رسوب در بالادست سرریز نوک اردکی، ترکیب بازشدگی جانبی و صفحات مستغرق در مقادیر ، ۱/۰ تا ۵/۰ پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه ها:

بازشدگی جانبی ، راندمان ، رسوبشویی ، سرریز نوک اردکی ، صفحات مستغرق