مدل یابی عود مصرف مواد بر اساس تصمیم گیری پرخطر، سوء گیری توجه و حساسیت به پاداش: با نقش میانجی ولع مصرف: یک مطالعه توصیفی

زمینه و هدف: عود مصرف مواد همراه با پیامدهای جسمی و روانی-اجتماعی منفی به یک نگرانی بهداشت عمومی در سراسر جهان تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف مدل یابی عود مصرف مواد بر اساس تصمیم گیری پرخطر، سوء گیری توجه و حساسیت به پاداش با نقش میانجی ولع مصرف انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، جامعه آماری شامل تمامی مردان وابسته به مواد (مصرف متامفتامین) در حال ترک در سال ۱۳۹۸ بود که به کمپ های ترک اعتیاد شهر اردبیل مراجعه کرده بودند. تعداد ۱۷۲ نفر از این افراد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به پرسش نامه های پیش بینی عود، حساسیت به پاداش، مقیاس کوتاه ولع مصرف و آزمون خطرپذیری بادکنکی (Balloon analogue risk task; BART) و آزمونDot-Probe  پاسخ دادند. داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری تجزیه ­و ­تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد ضرایب مسیر تصمیم گیری پرخطر به ولع مصرف (۲۱/۰=β، ۰۰۲/۰=P) و عود (۳۰/۰=β، ۰۰۱/۰=P)، ضرایب مسیر سوء گیری توجه به ولع مصرف (۲۹/۰=β، ۰۰۴/۰=P)، ضرایب مسیر حساسیت به پاداش به ولع مصرف (۱۵/۰=β، ۰۴۱/۰=P) و عود (۲۱/۰=β، ۰۰۶/۰=P) در مدل مورد بررسی، معنادار است. اما ضرایب مسیر سوء گیری توجه به عود معنادار نبود (۱۴/۰=β، ۱۱۳/۰=P). هم چنین ولع مصرف، نقش میانجی برای روابط بین تصمیم گیری پرخطر، سوء گیری توجه و حساسیت به پاداش ایفا می کرد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج، برای پیش بینی عود مصرف مواد می توان از متغیرهای تصمیم گیری پرخطر، سوء گیری توجه، حساسیت به پاداش و نقش میانجی ولع مصرف استفاده نمود. بنابراین پیشنهاد می شود متخصصان حوزه اعتیاد از نتایج پژوهش حاضر در برنامه های درمانی و مشاوره ای خود استفاده نمایند. واژه های کلیدی: عود، تصمیم گیری پرخطر، سوء گیری توجه، حساسیت به پاداش، ولع مصرف

کلیدواژه ها:

Relapse ، Risky decision making ، Attentional bias ، Reward sensitivity ، Craving ، عود ، تصمیم گیری پرخطر ، سوء گیری توجه ، حساسیت به پاداش ، ولع مصرف