ارزیابی یکنواختی توزیع آب و نیتروژن در کودآبیاری جویچه ای نیشکر

در این تحقیق به بررسی تاثیرات کودآبیاری بر یکنواختی توزیع آب و نیتروژن در آبیاری جویچه­ای نیشکر از طریق مقایسه دو روش اندازه­گیری مزرعه­ای و مدل عباسی و همکاران پرداخته شده است.  آزمایشی در مقیاس بزرگ به­ صورت کرت­های یک بار خرد شده در قالب بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار در یک قطعه ۲۵ هکتاری از مزارع کشت جدید (پلانت) در اراضی کشت و صنعت نیشکر دهخدا از اسفند سال ۱۳۹۱ تا مهرماه ۱۳۹۲ اجرا شد.  فاکتور اصلی تقسیط­های کودی است که در سه سطح (دو تقسیطی، سه تقسیطی و چهار تقسیطی) و فاکتور فرعی سطوح کود مصرفی است که در سه سطح (۱۰۰، ۸۰ و ۶۰ درصد کود مورد نیاز به­ ترتیب معادل ۳۵۰، ۲۸۰ و ۲۱۰ کیلوگرم کود اوره) اعمال شد.  ضرایب معادله کوستیاکف با استفاده از مدل بیلان حجمی استخراج شد.  از مدل کودآبیاری عباسی و همکاران برای شبیه­سازی جریان آب و انتقال نیترات در خاک استفاده شد.  گستره زمان تزریق کود از ۳۰ درصد انتهایی مدت زمان آبیاری تا ۶۰ درصد مدت زمان آبیاری را به خود اختصاص داد.  مدیریت صحیح مقدار دبی ورودی و تزریق کود در زمان­های مناسب موجب افزایش ضریب یکنواختی توزیع آب و کود شد.  مقدار نمایه­ آماری E در تمام تیمارهای کودآبیاری بزرگتر از ۹۹۰/۰ به دست آمد که نشان از کارایی بالای مدل در پیش­بینی مدت زمان­های پیشروی و پسروی دارد.  مقایسه میانگین مدت زمان پیشروی و پسروی اندازه­گیری شده با مدت زمان پیشروی و پسروی استخراجی از مدل در تمامی تیمارهای کودآبیاری، با آزمون تی (T-test) نشان داد که آماره T کمتر از مقدار ۴۴۷/۲ (T بحرانی) است که نشان­دهنده کارایی بالای مدل عباسی و همکاران است.  همچنین، نتایج آزمون T در مورد مقایسه میانگین دبی ورودی و ضرایب یکنواختی آب و کود حاکی از بیشتر بودن مقادیر آماره T  از ۳۰۵/۲ (T بحرانی) است که تاثیر معنی­دار میزان دبی در نوسانات ضرایب یکنواختی آب و کود را نشان می­دهد مدل عباسی و همکاران قادر است تا با توجه به شرایط مختلف مزرعه و با تعریف ضرایب نفوذ برای مدل و تغییر شیب، افزایش یا کاهش میزان دبی و تغییر طول جویچه، شرایط بهینه را برای افزایش کارایی مصرف آب و یکنواختی توزیع کود فراهم آورد.  در نوبت­های آبیاری و تقسیط­های انتهایی، انطباق مقادیر هر دو روش مورد مقایسه در این تحقیق بیشتر است به ­طوری ­که در تیمار ۴ تقسیطی و ۶۰ درصد سطح کودی در آبیاری یازدهم و تیمار ۳ تقسیطی و ۱۰۰ درصد سطح کودی در آبیاری دهم، اختلاف مقدار آب نفوذ یافته در دو روش به ۲ میلی­متر کاهش یافت و در هر دوی این تیمارها مقادیر ضرایب یکنواختی توزیع کود حتی از آب بیشتر بود و به بیش از ۹۰ درصد رسید.

کلیدواژه ها:

آبیاری جویچه ای ، بیلان حجمی ، تقسیط کود ، شدت کاربرد کود ، مدل عباسی و همکاران