مسئولیت دولت ها در قواعد زیست محیطی حقوق بشر

یکی از ابزارهایی که از طریق آن می توان از محیط زیست و حقوق بشر حفاظت کرد، ایجاد مسئولیت برای دولت هاست حقوقبشر و محیط زیست روابط نزدیک و ناگسستنی باهم دارند .این روابط را می توان از دو منظر نگرسیت. ازیک سو مسئله زیستمحیطی میتواند ابعاد حقوق بشری داشته باشند و از سوی دیگر مسئله حقوق بشری نیز می تواند ابعاد زیست محیطی به خودبگیرد. موضوع حقوق بشر و محیط زیست همواره موضوع بحث و تاثیر این دو بر یکدیگر محل اختلاف یا توافق بین دولت ها درمجامع بین المللی بوده است. در قرن اخیر محیط زیست به شدت مورد استفاده قرار گرفته شده و رو به زوال رفته که نتیجهآن آلودگی و تخریب بیش از حد آن ها بوده است. پژوهش حاضر با روش، توصیفی تحلیلی در وجه اول، تلاشی است برای نشان دادن این موضوع که دولت ها، به واسطه تعهداتی که در حقوق داخلی و بین المللی پذیرفته اند، ملزم به رعایت محیطزیست و حقوق بشر می باشند. با وجود پیشرفت های به وجود آمده در هنجار سازی با تدوین و تصویب ابزار های حقوقی بینالمللی در زمینه های حقوق بشر و محیط زیست و نیز پیوستن تعداد زیادی از دولت ها هنوز ضعف های فراوانی در اجرای اینگونه قواعد به چشم می خورد. نتایج نشان می دهد دولت ها در عرصه ملی و بین المللی مسولیت هایی در قبال تضمین حقوقبشر و حیط زیست داشته و نقض هنجارهای حقوق بشر از سوی دولت ها موجبات مسولیت بین المللی آنها را فراهم می آورد وآن ها را متعهد به تعهداتی در جبران عمل خود می نماید؛ از این رو، مسئولیت بین المللی، ضمانت اجرایی برای جلوگیری ازخسارت وارد بر محیط زیست با دامنه فراگیر بین المللی، مثبت اما کند است. با توجه به اهمیت روز افزون بحث محیط زیستو مسئله حفاظت از آن، موضوع مسئولیت بین المللی دولتها نیز در این ارتباط از اهمیت زیادی برخوردار گردیده است. از آنجاکه در ارتباط با محیط زیست در ابعاد و سطوح مختلف بسیاری از اعمال نباید انجام شود و برخی اعمال و اقدامات نیز الزاماباید انجام گردد، (فعل ها و ترک فعل های مجرمانه در ارتباط با محیط زیست) مسلما این بایدها و نبایدها فقط در صورتی موثرو مفید واقع خواهد گردید که همراه با نوعی ضمانت اجرا باشد. بدون تردید مقدمه و پیش شرط هر نوع ضمانت اجرای را بایدپذیرش مسئولیت بین المللی برای کشور خاطی دانست. لیکن لازم به یادآوری است که متاسفانه بنابه علل مختلف مسئلهمسئولیت بین المللی ناشی از خسارات زیست محیطی همانند برخی دیگر از موضوعات محیط زیستی با گذشت زمان بسیارطولانی و فراز و نشیب های فراوان وارد قلمرو قواعد حقوق بین المللی گردیده است . به گونه ای که شاید هنوز هم نتوان اذعاننمود که مبحث مسئولیت بین المللی در عرصه محیط زیست به طور کامل و کارآمد ایجاد گردیده و مورد استفاده قرار می گیرد

کلیدواژه ها:

مسئولیت دولت ها ، قواعد حقوق بشر ، محیط زیست