مدل سازی عددی انتقال رسوب و فرسایش کنار رودخانه ای در شرایط سیلابی مطالعه موردی حوضه آبریز کشکان

اندازه گیری بار رسوبی در رودخانه ها معمولا به اندازه گیری بار معلق محدود می شود؛ در نتیجه بهینه کردن منابع و کمینه کردن خسارت های ناشی از جریان در رودخانه ها از اهمیت بالایی برخوردار است. این تحقیق با هدف شبیه سازی سه بعدی جریان رودخانه کشکان در فصل بهار ۱۳۹۸ با استفاده از نرم افزار Mike۳D.۲۰۱۸ انجام گرفت. برای این منظور با توجه به تهیه رقوم ارتفاعی (حاصل از نقشه برداری) از بستر و سیلاب دشت رودخانه مورد مطالعه به طول ۱۲۰۰ متر با مقیاس ۱:۱۰۰۰ جهت انجام مدل سازی عددی به نرم افزار HEC-RAS۵.۰.۷ معرفی و وارد است. از داده های ایستگاه هیدرومتری کشکان-پلدختر برای برآورد سیلاب، رسوب معلق و رسوب انتقالی طی دوره های بازگشت ۲۵، ۲۰۰، ۱۰۰۰ و ۱۲۵۰ سال مورد استفاده قرار گرفت. نتایج مدل نشان داد که سیلاب در مقاطع عرضی مختلف ۱۲۰۰ و ۱۱۰۰ به بیشترین میزان و در مقاطع عرضی ۵۰ و ۳۵۰ در کمترین میزان بوده است. رسوب کل با استفاده از رابطه یانگ ۴۵/۲۰۷ میلیون تن در روز و بار معلق را با خطای ۸۷/۱۱+ درصد شبیه سازی نموده و از مقایسه مقادیر با مقادیر مشاهداتی مشاهده شد که شبیه سازی در ایستگاه هیدرومتری کشکان پلدختر عملکرد بهتری نشان داد. هم چنین نتایج نشان داد که حجم رسوبات معلق انتقالی در فروردین ماه (۳۱/۵۱۳۲۷۷۹) نسبت به سایر ماه های دی (۵۵/۹۸۹۰)، بهمن (۷۳/۴۱۰۸۳)، اسفند(۷۵/۱۴۹۶۲۹) و اردیبهشت (۱۵/۱۱۲۶۱۷) زیادتر بوده و هم چنین میزان رسوب در این ماه نسبت به متوسط رسوبات انتقالی در رودخانه کشکان حجم بسیار بالایی را داشته است.

کلیدواژه ها:

بار رسوبی ، بار معلق ، مقاطع عرضی ، حوضه آبریز کشکان