ساخت موضوعی ارجح در زبان فارسی
محل انتشار: دوفصلنامه زبان و زبان شناسی، دوره: 10، شماره: 19
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 118
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_LSI-10-19_001
تاریخ نمایه سازی: 17 دی 1401
چکیده مقاله:
پژوهش حاضر که بر اساس آرای نظری و روش شناسی به کاررفته در آثار دوبوآ (۱۹۸۰، ۱۹۸۷، ۲۰۰۳ و ۲۰۰۶) شکل گرفته، تلاشی است در جهت بررسی پدیده نحوی کنایی و ارتباط آن با الگوهای دستوری و جریان اطلاع در کلام. پرسش پژوهش این است که آیا زبان فارسی در کلام، الگوی نحوی خاصی را ترجیح می دهد؟ با اشاره به مطالعات دوبوآ، فرض شده است که الگوی کلامی زبان فارسی، الگوی کنایی-مطلق است. پیکره مورد بررسی این پژوهش، روایت های کلامی گویشوران زبان فارسی پس از مشاهده فیلم کوتاه «گلابی» است. در این پژوهش ابتدا ویژگی های اصلی صرفی، نحوی و ساخت اطلاعی گروه های اسمی آشکار در جایگاه های موضوعی فاعل بند متعدی(A)، مفعول بند متعدی(O) و فاعل بند لازم (S) را مورد بررسی آماری قرار داده و پس از اثبات وجود ساخت موضوعی ارجح در کلام فارسی، که در نتیجه گرایش ها و تمایلات گویشوران این زبان در نحوه به کارگیری گروه های اسمی آشکار و حاوی اطلاع نو به وجود می آید، به این نتیجه رسیدیم که این گرایش کلامی منجر به ایجاد الگوی ویژه ای می گردد که خصوصیات آن منطبق با خصوصیات ساخت های نحوی کنایی در نظام حالت است. به صورتی که گویشوران این زبان، به طور طبیعی، گروه های اسمی آشکار و حاوی اطلاع نو را بیشتر در جایگاه های فاعل بند لازم و مفعول بند متعدی به کار می برند و در مقابل، اطلاعات مفروض، یا دست کم قابل دسترس، را به صورت تخفیف یافته در جایگاه فاعل بند متعدی جای می دهند. در ادامه دو گرایش کلامی دیگر، یعنی پیوستگی مبتدا و جان داری مبتدا و تاثیر آن بر الگوی حالت غالب در زبان فارسی، مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که الگوی حالت غالب در یک زبان تحت تاثیر و در نتیجه رقابت عوامل کلامی مختلف به وجود می آید و علیرغم آنکه گرایش ساخت موضوعی ارجح در زبان فارسی یک الگوی کنایی در کلام را به وجود می آورد، اما دو گرایش مورد مطالعه دیگر، نحو زبان فارسی را به استفاده از الگوی فاعلی– مفعولی هدایت می کنند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که خصوصیات بنیادین ساخت های کنایی در حوزه نحو زیر تاثیر گرایش کلامی ساخت موضوعی ارجح و ویژگی های آن در حوزه کلام پدید آمده اند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمد راسخ مهند
دانشگاه بوعلی سینا
علی اصغر قادری
کارشناس ارشد زبان شناسی، دانشگاه بوعلی سینا
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :