نقش کاربری های اطراف رودخانه سیاهرود قائم شهر روی باقیماندهآفتکش های ارگانوفسفره و ارگانوکلره موجود در آب و رسوب

در این تحقیق تاثیر کاربری های اطراف رودخانه سیاهرود قائم شهر روی غلظت باقیمانده آفت کش ها در آب و رسوب بررسی شد. ۱۱ سم ارگانوکلره (۲,۴'-DDD، ۲,۴'-DDE، ۲,۴'-DDT، ۴,۴'-DDD، ۴,۴'-DDE، ۴,۴'-DDT، Aldrine، deldrin، α-HCH، β-HCH و γ-HCH) و ۳ سم ارگانوفسفره (Chlorpyrifos، Diazinon و Edifenphos) در آب و رسوب رودخانه سیاهرود قائم شهر در ۷ ایستگاه (۷ کاربری) و در سه فصل تابستان (فصل پرمصرف) بهار (فصل خشک یا کم باران) و پاییز (فصل تر یا پرباران) نمونه برداری شدند. سموم موجود در آب از طریق کارتریج و حلال شستشودهنده اتیل استات و سموم موجود در رسوبات با روش حلال- حلال (نرمال هگزان- دی کلرومتان) و حمام فراصوتی استخراج شدند و برای تمیزسازی از ستون حاوی فلوریسیل نیمه فعال استفاده شد و از طریق دستگاه GC/ECD اندازه گیری شدند. در نمونه های آب مقدار غلظت DDT ها از مقدار LOD تا ۰۵۰/۰ و سیکلودی آن ها از LOD تا ۰۲۰/۰ و HCH ها از LOD تا ۷۸۰/۰ و آفت کش های ارگانوفسفره تا μg/l۸۶/۱ و در نمونه های رسوب DDT ها از LOD تا ۰۸۰/۰ و سیکلودی آن ها تا μg/gdw ۰۴۰/۰ و HCH ها تا μg/gdw ۱۷۰/۰ و آفت کش های ارگانوفسفره تا μg/gdw ۲۹/۳ بوده است. نتایج نشان می دهد که در خصوص بقایای سموم ارگانوکلره در آب، بیشترین تاثیر را کاربری مسکونی و بعد از آن کاربری کشاورزی داشته و در رسوب بیشترین تاثیر برای کاربری کشاورزی و مسکونی بوده است و در خصوص بقایای سموم ارگانوفسفره، هم در آب هم در رسوب، به ترتیب کاربری های کشاورزی و باغات، مسکونی و کشاورزی (شالیکاری) بیشترین تاثیر را داشته اند. کمترین تاثیرات مربوط به کاربری های جنگل، کشاورزی ۱، مسکونی ۱ (شهر قائم شهر) و کشاورزی ۳ است. در تمامی نمونه های آب و رسوب، در همه ایستگاه ها و در سه فصل، غلظت سموم آلی فسفره به علت مصرف فعلی آن ها بیشتر بود.

کلیدواژه ها:

آلودگی ، آب ، سموم آلی ، رسوب ، گازکروماتوگرافی