اثر روش کاشت و مقدار بذر بر عملکرد کلزا در اراضی لب شور

شوری خاک از مشکلات بزرگدر جنوب خوزستان است.  این پژوهش طی دو سال ۸۶-۱۳۸۴در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور واقع در شمال اهواز، در یک خاک رسی- سیلتی با شوری ۸ دسی زیمنس بر متر به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد.  کرت های اصلی شامل شش روش کاشت ۱- بذرپاش+ دیسک (P۱)، ۲- بذرپاش + دیسک + کروگیت (P۲)، ۳- خطی کار (P۳)، ۴- خطی کار + کروگیت (P۴)، ۵- جوی پشته­کار غلات با دوخط روی پشته (P۵)، و ۶- جوی پشته کار غلات با سه خط روی پشته (P۶) و کرت های فرعی شامل چهار میزان بذر ۶، ۹، ۱۲، و ۱۵ کیلو گرم در هکتار و رقم کلزا کشت شده هیبرید هایولا ۴۰۱ بود.  نتایج نشان داد روش های کاشت از نظر میزان مصرف سوخت، ظرفیت مزرعه ای، و زمان مورد نیاز برای عملیات کاشت اختلاف بسیار معنی دار داشتند.  کمترین مصرف سوخت به میزان ۰۲/۵ لیتر بر هکتار از روش P۳ و پس از آن میزان ۶ لیتر بر هکتار از روش P۵ به­دست آمد.  بیشترین ظرفیت مزرعه ای (۷۳/۱ هکتار بر ساعت) در P۵ حاصل شد و نسبت به روش های P۱ تا P۴ و P۶، به ترتیب به میزان ۶۳، ۱۵۶، ۵، ۱۰۴ و ۸ درصد افزایش نشان داد.  کمترین زمان مورد نیاز (۵۸/۰ ساعت بر هکتار) در روش کاشت P۵ به دست آمد و نسبت به روش های کاشت P۱ تا P۴ و P۶، به ترتیب به میزان ۳۸، ۶۰، ۱۳، ۱۵۰ و ۶ درصد کاهش نشان داد.  بین روش های کاشت از نظر عملکرد دانه، درصد سبز شدن بذر، تعداد بوته در مترمربع، و تعداد خورجین در بوته تفاوت معنی دار بود اما از نظر تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه تفاوت ها معنی دار نبودند.  بین مقادیر بذر از نظر عملکرد دانه و تعداد بوته در مترمربع و تعداد دانه در خورجین تفاوت معنی دار بود، اما از نظر مدت زمان جوانه زنی، درصد سبز شدن بذر، تعداد خورجین در بوته، و وزن هزاردانه تفاوت ها معنی دار نبودند.  بیشترین عملکرد دانه (۲۱۳۴ کیلوگرم در هکتار)، درصد سبز شدن (۸۶ درصد)، تعداد بوته در مترمربع (۹۹ بوته)، تعداد خورجین در بوته (۷۸ عدد)، تعداد دانه در خورجین (۲۳ عدد) از روش کاشت P۵ به دست آمد.  در نتیجه، برای کشت کلزا هیبرید هایولا ۴۰۱ در اراضی لب شور خوزستان روش کاشت دو خط به فاصله ۳۰ سانتی­متر روی پشته ۶۰ سانتی­متری با مصرف بذر ۱۲-۹ کیلوگرم در هکتار پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

خاک شور ، روش کاشت ، عملکرد دانه ، کلزا ، مقدار بذر