تاثیر دور توپی و موقعیت تیغه برکیفیت برنج در سفید کن تیغه ای بهینه شده

به منظور کاهش شکستگی و ضایعات برنج، توپی سفیدکن تیغه ای برنج به مارپیچ انتقال مجهز شد.  آزمایش­های اولیه نشان داد، استفاده از این توپی می تواند شکستگی برنج را در حدود ۵/۲ درصد کاهش دهد.  برای تکمیل طرح فوق و بررسی تاثیر عواملی نظیر سرعت توپی و موقعیت تیغه بر کیفیت برنج سفیدشده، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار روی برنج رقم سازندگی اصفهان اجرا شد که در آن اثر سرعت توپی در پنج سطح ۵۰۰،۶۰۰، ۷۰۰،۸۰۰ و۹۰۰ دور بر دقیقه و موقعیت تیغه در سه سطح: ۱- فاصله تیغه از ابتدای توپی ۷ میلی متر و از انتهای آن ۹ میلی متر، ۲- فاصله تیغه از ابتدا و انتهای توپی ۸ میلی متر و ۳- فاصله تیغه از ابتدای توپی ۹ میلی متر و از انتهای آن ۷ میلی متر بر کیفیت برنج سفیدشده ارزیابی شد.  در هر تیمار درصد شکستگی برنج، درصد برنج سفید سالم و درجه سفیدشدگی اندازه گیری و شاخص کارایی سفیدکن محاسبه گردید.  نتایج نشان داد اثر سرعت توپی در سطح احتمال ۵ درصد بر شکستگی و برنج سفید سالم معنی دار است و نیز موقعیت تیغه در سطح احتمال یک درصد و اثر متقابل سرعت توپی و موقعیت تیغه بر درجه سفیدشدگی و شاخص کارایی سفیدکن در سطح احتمال ۵ درصد معنی دار است.  بر این اساس، مناسب ترین حالت های کاری سفیدکن بهینه­شده در سرعت ۶۰۰ دور بر دقیقه و موقعیت سوم تیغه (فاصله تیغه از ابتدای توپی ۹ میلی متر و از انتهای آن ۷ میلی متر) یا سرعت ۸۰۰ دور بر دقیقه در هر یک از سه موقعیت تیغه (ترجیحا موقعیت اول تیغه) به دست آمد.  در این دو تنظیم به ترتیب میانگین شکستگی برنج ۱۱ و۱۲ درصد، درجه سفید شدگی ۸۴/۸ و۰۲/ ۸ درصد و شاخص کارایی سفیدکن ۸۶/۷ و ۱/۷ بود. 

کلیدواژه ها:

برنج ، درصد شکستگی برنج ، دور توپی سفیدکن ، سفیدکن تیغه ای