نگاهی به سیری تاریخی تربیت دینی در معارف افغانستان

تحقیق حاضر با موضوع بررسی سیر تاریخی تربیت دینی در نظام آموزشی افغانستان با روش توصیفی تحلیلی انجام و به نتایجی ذیل منتهی شد. بررسی پیشینه تاریخی تربیت دینی در نظام معارف کشور در دوه های مختلف نشان می دهد، که تا دوره نظام جدید، تربیت دینی محور آموزش بوده است ودست آورد های خوبی در زمینه دینی شدن مردم داشته است. اما پس از آن و در نظام جدید «تربیت دینی» فراز ونشیب های داشته است. در برخی دوره ها بسیار مورد توجه بوده است بگونه ی که محور تمام آموزش های دیگر بوده است. در برخی دوره ها فقط نامی از آن در بدنه نظام آموزشی دیده می شود ورشته های علمی جدید در اولویت قرار داشته است. در بعضی از دوره ها بکلی از ساختار نظام آموزشی حذف گردیده است. در دوره های که تربیت دینی مورد توجه بوده است، بدلیل هدفمند نبودن تربیت دینی و نیز نظامند نبودن برنامه های آن، دست آورد های مطلوبی در پی نداشته است. بر اساس تحقیق، نظام جدید معارف در کشور در طول حیات علمی خود، محل نزاع ودرگیری دو طیف سنت گرایان وتجدد خواهان بوده است. توجه افراطی سنت گرایان به تربیت دینی ونفی علوم جدید و موضع گیری افراطی تجدد خواهان باعث گردیده است که نظام تعلیم و تربیت همواره با چالش روبرو باشد وهیچگاه به اهداف خود در زمینه دینی وعلمی دست پیدا نکند؛ وجود درگیری ها این فرصت را از دو طرف گرفته بود که در کنار هم بنشینند و در کمال آرامش و در تعامل با یکدیگر راهبردها وسیاست های کلی آموزش و پرورش را در دو حوزه علمی و دینی طراحی نمایند. نزاع دایمی بین دو طیف نه تنها مانع پیشرفت در دو حوزه دین وعلم بود، که موجب بدبینی اقشار مختلف جامعه نسبت به تعلیم وتربیت به شکل نوین آن گردید. همچنین پافشاری متدیین بر مخالفت با علوم جدید موجب بد بینی عده ای با تعلیمات دینی گردید. ما درحال شاهد چنین وضعیتی هستیم که به گواهی عقل، «علم» و«دین» از واقعیت های عنیی زندگی است لذا نمی توان به بهانه علم و پیشرفت به باورها وارزش های دینی بی توجه بود؛ چنانچه در حوزه دین هم این گونه است. بین علم ودین هیچ گونه تضادی وجود ندارد مشروط به این که در فرایند علمی شدن شان وکرامت انسانی محفوظ باشد.

کلیدواژه ها:

تاریخ تربیت دینی ، تربیت دینی ، معارف افغانستان