سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

تحلیل انتقادی خوانش جابری از معرفت عرفانی و جایگاه آن در میراث اسلامی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 175
این مقاله فقط به صورت چکیده توسط دبیرخانه ارسال شده است و فایل کامل قابل دریافت نیست. برای یافتن مقالات دارای فایل کامل، از بخش [جستجوی مقالات فارسی] اقدام فرمایید.

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JMAM-8-15_009

تاریخ نمایه سازی: 29 آذر 1401

چکیده مقاله تحلیل انتقادی خوانش جابری از معرفت عرفانی و جایگاه آن در میراث اسلامی

یکی از روشنفکران معاصر جهان عرب، محمد عابدالجابری است که با طرح پروژه عقل عربی در برابر عقل اسلامی، با نگاه اپیستمولوژیک به واکاوی عقل عربی برساخته از فرهنگ جهان اسلام و عناصر تاثیرگذار در آن پرداخته است. این مقاله با روش تحلیلی انتقادی و در چارچوب نظری رئالیسم انتقادی صدرایی و عرفان محی­الدین به نقد خوانش جابری از معرفت عرفانی خواهد پرداخت. دغدغه جابری پیشرفت و توسعه جهان اسلام و علل عقب­ماندگی جهان اسلام در برابر غرب است. وی عقل مستقیل یا عقل کنارنهاده را همان جریان فلسفه هرمسی و مهم­ترین عامل انحطاط عقل عربی اسلامی دانسته است. جابری معرفت عرفانی را معرفتی سوبژکتیو دانسته که آثار عینی و اجتماعی ندارد و دچار انحرافات بسیاری از جمله، ظهوری/ بطونی­ و تاویلی­بودن معارف دین، معطوف به آخرت بودن، ادعای حلول با خداوند در شطحیات و اسقاط تکلیف شده است. بنابراین هرچه در مضامین متون دینی، رایحه معنویت­گرایی و رویکرد اشراقی باشد. از دیدگاه جابری محکوم به هرمس­گرایی بوده و افسانه­ای بیش ­نیست. در نقد دیدگاه جابری باید معرفت عرفانی را به جهت حضوری ­بودن آن، معرفتی عینی و ناشی از کشف و دستیابی به واقع و اتصال به نفس­الامر عالم و برخاسته از واقعیت دانست. به علاوه عرفان اسلامی به اعتراف مستشرقین از جمله ماسینیون و نیکلسون اختصاص به خود اسلام داشته و وارداتی نیست.

کلیدواژه های تحلیل انتقادی خوانش جابری از معرفت عرفانی و جایگاه آن در میراث اسلامی:

نویسندگان مقاله تحلیل انتقادی خوانش جابری از معرفت عرفانی و جایگاه آن در میراث اسلامی

حمید پارسانیا

دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

قاسم ابراهیمی پور

استادیار موسسه علمی پژوهشی امام خمینی ره

سید محمد حسین حسینی

دانشجوی دکتری اندیشه معاصر مسلمین و استاد همکار جامعه المصطفی العالمیه