ردیابی سرولوژیک و آنالیز فیلوژنتیکی ویروس موزاییک کاهو جدا شده از مزارع شهرستان جیرفت استان کرمان

کاهو (Lactuca sativa) یکی از معروفترین و متداولترین سبزی های برگی به شمار می رود. یکی از شایعترین ویروسهایی که در مزارع کاهو موجب خسارت کمی و کیفی می شود ویروس موزائیک کاهو (Lettuce mosaic virus , LMV) می باشد. این ویروس از خانواده Potyviridae و جنس Potyvirus می باشد. در نمونه برداری های انجام شده از مزارع کاهو شهرستان جیرفت (استان کرمان) در سال ۱۴۰۰ گیاهانی با علائم موزاییک و بدشکلی برگ مشاهده گردید. تعداد ۵۵ نمونه مشکوک به بیماری ویروسی جمع آوری گردید. با استفاده از آزمون ACP-ELISA تعداد ۲۳ نمونه آلوده به ویروس شناسایی شد. در واکنش زنجیرهای پلی مراز با بهره گیری از جفت آغازگرهای دژنره CIRev/CIFor یک قطعه به اندازه ۷۰۰ جفت باز از ناحیه ی کد کننده اندامک درون سلولی (CI) ژنوم یک جدایه انتخابی از ویروس موزاییک کاهو (LMV-Jir) تکثیر گردید. مقایسه ترادفهای به دست آمده موجود در بانک ژن، در پایگاه اطلاعاتی NCBI با استفاده از برنامه BLAST نشان داد ترادف نوکلئوتیدی ناحیه CI ژنوم این جدایه بیش ترین شباهت را به قسمتی از همین ناحیه از ژنوم جدایه چینی Yuhang (با رس شمار (AJ۳۰۶۲۸۸ و جدایه فرانسوی Strain O (با رس شمار ( X۹۷۷۰۴ به میزان ۹۸ درصد و همچنین جدایه های Muju از کره جنوبی (با رس شمار ( KF۹۵۵۶۱۹ و جدایه فرانسوی FR۲۵ (با رس شمار ( KJ۱۶۱۱۸۶ با یکسانی نوکلئوتیدی ۹۷ درصد دارند. بررسی فیلوژنتیکی ترادف نوکلئوتیدی ناحیه CI ژنوم جدایه LMV-Jir نشان داد جدایه مورد بررسی و سایر جدایه های ویروس موزائیک کاهو در سه گروه مشخص با شاخه بندی های مجزا Yar)، Cr و (ROW قرار می گیرند. با توجه به قرابت زیاد جدایه LMV-Jir با برخی از جدایه های شناخته شده شاخه ROW پیش بینی می شود جدایه مورد مطالعه در این پژوهش دارای توانایی بذر زاد شدن در گیاه کاهو باشد ولی از قابلیت شکستن مقاومت ژنی در این گیاه برخوردار نیست . این پژوهش اولین گزارش از بررسی مولکولی ویروس موزائیک کاهو جداسازی شده در ایران بر اساس ناحیه CI ژنومی می باشد.

کلیدواژه ها:

ویروس موزائیک کاهو ، ACP-ELISA ، RT-PCR