بررسی تنوع ژنتیکی لاین های برنج ایرانی با استفاده از نشانگر مورفولوژی

برنج دارای تنوع وسیع ژنتیکی و دامنه سازگار بالایی می باشد و ماده خام اصلاح نباتات نیز تنوع می باشد. این پژوهش با هدف بررسی تنوع ژنتیکی لاین های برنج ایرانی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژی اجرا شد. مواد آزمایشی شامل ۳۰ ژنوتیپ برنج به همراه دو رقم شاهد، طارم محلی (معطر)، نعمت (غیر معطر) بود. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. صفات مورفولوژی مورد بررسی در این پژوهش شامل عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور در بوته، طول خوشه، تعداد خوشه در بوته، طول و عرض دانه، تعداد دانه پر در خوشه و وزن صد دانه بود. تجزیه داده ها به روش تجزیه به مولفه های اصلی وتجزیه کلاستر با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی نشان داده است که پنج مولفه اول سهم بالایی ( ۸۳ درصد) از تنوع موجود را توجیه نمودند. عام اول با ۲۶ درصد واریانس به عنوان عامل ویژگی های اجزای عملکرد و میزان باروری؛ عامل دوم با ۲۱ درصد واریانس به عنوان عامل ویژگی های میزان باروری و عامل سوم با ۳۲ درصد واریانس به عنوان عامل ریخت شناختی گیاه نام گذاری شد . طبق نتایج به دست آمده از تجزیه کلاستر و بر اساس گروهبندی انجام شده، مشاهده شد که ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر صفات اندازه گیری شده در ۳ گروه مجزا دسته بندی شده اند. نتایج حاصل از دندوگرام نشانمی دهد که زنوتیپ های موجود در گروه سوم که شامل لاین های والدی می باشد، توانسته است در بروز صفات والدی موفق تر باشد.

کلیدواژه ها:

تجزیه کلاستر ، مولفه ، لاین ، برنج ، طارم