اثر نوسانات اقلیمی بر وضعیت کمی و کیفی چشمه ی کارستی بی بی تلخون، شهرستان اندیکا خوزستان

 چشمه های کارستی به لحاظ نقشی که از دیرباز در تامین آب شرب و کشاورزی داشته اند، از اهمیت فراوانی برخوردارند. به علت ویژگی های پهنه های کارستی، چشمه های کارستی به نوسانات اقلیمی از جمله ترسالی ها و خشک سالی ها واکنش نشان می دهند. از این رو شناخت این تغییرات در دوره های ترسالی و خشک سالی نقش مهمی در برنامه ریزی و بهره برداری بهینه از این منابع دارد. در این پژوهش با استفاده از داده های دوره ی آماری (۱۳۹۳-۱۳۸۳)، شاخص های خشکی (SPI) و (SDI) و (GRI) محاسبه گردیده و به مقایسه این سه شاخص پرداخته شده است. در ادامه با استفاده از این شاخص ها سال ۱۳۸۵-۱۳۸۴ به عنوان ترسالی و سال ۱۳۹۱-۱۳۹۰ به عنوان خشک سالی و سال ۱۳۹۳-۱۳۹۲ به عنوان سال نرمال انتخاب گردید. میزان دبی چشمه و بارش در این سه سال با میانگین ۱۰ساله مقایسه و میزان تاثیرپذیری چشمه از ترسالی و خشک سالی مشخص گردید. نتایج نشان می دهد که دبی سال ۸۵-۸۴ به ترتیب نسبت به میانگین ۱۰ ساله و سال نرمال ۹۳-۹۲، به ترتیب  ۶۱% و ۵۴% افزایش داشته است. همچنین میزان دبی سال ۹۱-۹۰  نسبت به میانگین ۱۰ ساله و سال نرمال ۹۳-۹۲، به ترتیب ۴۶% و ۴۹% کاهش یافته است، که این امر حاکی از تاثیر پذیری چشمه ی بی بی تلخون از وقوع نوسانات بارشیمی باشد. طبق نتایج میزان EC و TH در خشک سالی ها بیشتر و در ترسالی ها کمتر از میزان میانگین ده ساله است. در سال های نرمال نیز این مقادیر به میانگین ده ساله نزدیک هستند. بنابراین، کیفیت آب چشمه نسبت به رخدادهای خشک سالی و ترسالی واکنش نشان داده است.

کلیدواژه ها:

چشمه ی بی بی تلخون ، شاخص های خشکسالی ، شیمی آب ، نوسانات اقلیمی