تاثیر اوضاع سیاسی قرن هفتم بر کلمات دخول شده در بوستان

بی شک قرن هفتم یکی از پر تنشترین ادوار، در تاریخ ایران است. حمله وحشیانه چنگیز مغول به مرزهای ایران، همهبخشهای کشور را تحت تاثیر خود قرار داد. زبان و ادبیات فارسی نیز از آن تاثیرپذیری ها بی بهره نبود و در بخشهایمختلفی دچار تغییراتی شد. یکی از این تغییرات، ورود واژگان جدید به زبان و آثار شاعران و نویسندگان فارسی زبان ایندوره بود. به تبع آن برجسته ترین چهره ادبی این قرن، یعنی سعدی هم نمی توانست از این قاعده مستثنا بماند و در بوستاناز کلمات وارد شده به ادبیات، بهره برد. در این مقاله سعی شده که تاثیر عوامل سیاسی بر بوستان سعدی بررسی شود. بهطور کلی کلمات وارد شده این دوره در کتاب بوستان، به سه دسته عربی، مغولی و ترکی تقسیم بندی میشود. سعدی بهدلیل دور بودن از نواحی شرقی ایران، یعنی نواحی که مورد حمله و هجوم مغولان قرار گرفت، کمتر تحت تاثیر لغاتترکی و مغولی قرار گرفت، به طوری که در سراسر بوستان کلمات انگشت شماری مانند: یغما و بالش، از زبان ترکی ومغولی دیده میشود و برخی از آنها هم اسم اشخاص است که مورد استفاده قرار گرفته است. در مقابل به دلیل نزدیکیبه عراق عجم و ظهور سبک عراقی کلمات عربی قابل ملاحظه ای در این اثر ارزنده وجود دارد. در پایان این مقاله بهبررسی برخی از ابیات بوستان که تاثیر پذیرفته از این کلمات هستند، پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

بوستان سعدی ، اوضاع سایسی ، قرن هفتم (ه.ق) ، حمله مغول ، کلمات دخول شده